Page 99 - 6-8
P. 99
Amasya Tarihi Cilt: 9
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
mahdûmudur. Amasya a’yânından olup 768 sâlinden sonra vefât etdi. Mahdûmu Abdulvahhab
Çelebi’dir. Bunun mahdûmu Şemseddîn Ahmed Pervânî pek ma’rûfdur. Haydar Paşa-Pervâne Beyzâde
Amasyalıdır. Meşâhîr-i ümerâdan sâbıkü’t-terceme Deli Pervâne Beyzâde Ali Bey’in
Haydar Bey-Taşanzâde mahdûmudur. 976’da kibâr-ı züamâdan görüldü. Ba’dehû Amasya Alaybeyi olup 981’de Irak
Kedağra (Köprü)lıdır. Taşan Beyzâde Umûr Bey’in mahdûmudur. Amasya vâlîsi Hacı harbinde isbât-ı liyâkât eylediğinden 982’de Habeş Sancağı beyi oldu.
Kutluşâh devrine ümerâdan olup sonra Merzifon ve Kedağra ve Havza kazâlarını istîlâ ederek Ba’dehû Gürcistan ve Şirvân muhârebâtında yaralıkları görüldüğünden 997’de Gence
Taşan Dağı’nda emâret etdi. beylerbeyi olarak [314] 999’da Sivas, ba’dehû Mar’aş beylerbeyi olup, 1003’de Estergon
763’de Hacı Şâdgeldi Paşa Merzifon emâretini birâderi Âdil Bey’e verdiğinden dolayı harbinde bulundu. 1004’de Çıldır, ba’dehû Revân beylerbeyi olup İran ile harb etdi.
araları açıldı. Nihâyet harb ederek mağlûb olup 768’de firâr ve Dulkâdirzâde Halîl Bey’e ilticâ 1006’da ma’zûlen Amasya’ya gelip sonra Erzurum ba’dehû Batum beylerbeyi olup
etdi. Halîl Bey’in ümerâsından oldu.[311] 1011’de İran harbinde vefât etdi. Mahdûmu Ali Bey ve birâderi Sarı Mehmed Paşa’dır.
781’de Halîl Bey ma’iyyetinde Mısrîlerle harb ederek mağlûb olduğundan taleb-i emân
ile kurtuldu. 783’de Hacı Şâdgeldi Paşa’nın vefâtından sonra avdet ve Devâtdâr Ahmed Paşa’ya Haydar Ağa-Çavuş
ilticâ edib Köprü Kazâsı dâhilinde bir nâhiye emîri oldu. Koca Kayası’nda ikâmet edib sonra Amasyalıdır. Yeniçeri çavuşânından olup 1008’de Yedi Kule cihetleri muhâfızı oldu.
47
vefât etdi. Mahdûmu Kâmil Bey’dir. Ba’dehû Ankaralı Kalender Oğlu Mehmed Paşa’nın garazkârâne arzıyla müteferrika olup
Amasya’ya geldi. Amasya sancâğı beyinin yanlış bir arzı üzerine müteferrikalığı da ref’ edildi.
Haydar Çelebi-Mevlânâ Hatîb Ayasofya mahzeninden ele geçen çavuşân defterinde şöyle yazılı görüldü: “Haydar ez-
Amasyalıdır. Mehmed Çelebi mahdûmu olup tahsîl-i ulûm ederek ders-i âm ve ba’dehû çavuşân Amasya mezkûr Kalenderoğlu dedikleri âsînin arzıyla berâ-yı maslahat-ı müteferrika
İçeri şehirde Câmi-i kebîr hatîbi oldu. 817’de meşâhîr-i ulemâdan ve hutebâdân görülüb sonra olmuşdur. Hala isyân etmekde olduğu söylenmekle [315] bâ-Hatt-ı Hümâyûn çalınmak ... 2
vefât etdi. Cumâdelûlâ 1016”.
1017’de Kuyucu Murâd Paşa’ya ilticâ ve eşkiyâ istîsâlinde hidemât-ı fedâkarâne izhâr
Haydar Bey-Taşan Beyzâde eylediğinden çavuşluğu iâdeten ihsân edilerek Sivas eyâleti cizyedârı oldu. Ba’dehû Nasuh
Kedağra kazâsı dâhilinde Kocakayalıdır. Zeytun kazâsı emîri olan Kâmil Bey bin Haydar Paşa’nın sadâretinde İstanbul’a gelip 1027’de Sultân Osmân-ı Sânî’nin cülûsunda çavuşlar
Bey bin Umur Bey bin Taşan Bey’in mahdûmudur. Pederi Kâmil Bey’in vefâtında Zeytun kethüdâsı ve 1031 senesi evâilinde sipâhîler ağası oldu.
Kazâsı emîri olarak Koca Kayasında ikâmet etdi. 1031 senesi recebinde Sultân Osmân hâilesi zuhûrunda hânesi eşkiyâ tarafından yağma
Amasya hükümdârı, Çelebi Sultân Mehmed Hân’a ve ba’dehû şehzâdesi [312] Sultân edildiğinden ihtifaya mecbûr oldu. Vak’adan sonra 1032’de Amasya’ya gelip 1035 sâlinden
Murâd’a muti’ ve münkâd olarak yaşadı. Ancak Amasya vâlîsi Yörgüç Paşa’nın ba’zı sonra vefât etdi. Buna, Uzun Haydar Ağa denirdi. Mahdûmları Mehmed Paşa ile Hüsâmeddîn
tazyîkâtından dolayı müşârün-ileyhe karşı geldiğinden kendine âsî süsü verildi. Ağa’dır.
831’de Yörgüç Paşa tahassun etdiği Kocakayasını muhâsara edib oğlu Kâsım ve
müdebbir-i umûru Tayfur Beyleri itmâ’ ederek elde etdiğinden bunların yardımlarıyla Haydar Efendi-Havzalızâde es-Seyyid
Kocakayasını açdı. Kendisini elde edib Rûmeli’ne izâm ve zeâmetle maişeti temîn edilerek Amasyalıdır. Esbak Nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı Havzalı es-Seyyid Muhyiddîn
sonra vefât etdi. Meşâhîr-i ümerâdan idi. Mehmed Hüseynîzâde es-Seyyid Şemseddîn Ahmed Efendi’nin mahdûmudur. Amasya
ulemâsından tahsîl-i ulûm edib ders-i âm ve müderris olup Mehmed Paşa müderrisliğinden kâdı
Haydar Bey-Pervâne Beyzâde oldu. [316]
Amasya eşrâfından Mehmed Çelebi bin Şemseddîn Ahmed Çelebi bin Abdülvehhâb Hâce-i sultânî Şeyhü’l-İslâm Saadeddîn Efendi’nin ve mahdûmlarının teveccühâtını
Çelebi bin Haydar Çelebi mahdûmudur. kazanıb Kayseriye, Gelibolu, Ankara gibi bilâd-ı mühimmede kâdı olarak mevâlîden oldu.
Sultân Bâyezîd-i Sânî Amasya’da vâlî iken züamâdan ve cülûsunda ümerâdan olup Ba’dehû 1020’de Amasya nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı ve sonra mütekâid olup 1037’de vefât
893’de Mısır harbinde vefât etdi. etdi.
Ulemâ-yı kudâtdan bir zât-ı sütûde-simât idi. Mahdûmu es-Seyyid Hasan Çelebi’dir.
Haydar Ağa-Boşnak Bunun oğulları es-Seyyid Mahmûd İbrâhim Çelebilerdir. Es-Seyyid Mahmûd Çelebizâde es-
Bosnalıdır. Devşirmelerden olup Sultân Bâyezîd-i Sânî bendegânından iken Amasya Seyyid İbrâhim Çelebi’dir. Bunlara Haydarzâdeler dendi.
vâlîsi Şehzâde Sultân Ahmed’in ma’iyyetine memûr ve tefeyyüz ederek silahdâr oldu.[313]
917’de Sinan Paşa’nın vakfiyesinde Silahdâr-ı şehzâde görüldü. 918’de Sultân Selîm-i Haydar Çelebi-Celâlzâde es-Seyyid
Evvel muhârebesinde münadîm oldu. Amasya meşâyîh-i kirâmından Havzalızâde es-Seyyid eş-Şeyh Celaleddîn Mehmed
Efendi’nin mahdûmudur. A’yân-ı sâdâtdan olup pederinin tekkesi vakfına mütevellî ve
Haydar Çelebi-Havzalızâde es-Seyyid nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı olup 1058 sâlinden sonra vefât etdi. Mahdûmu es-Seyyid
Sâdât-ı Hüseynîyeden olup esbak Amasya nakîbü’l-eşrâf kâ’im-makâmı olan es-Seyyid Mehmed Çelebi ve birâderi es-Seyyid Yûsuf Çelebi’dir.
Muhyiddîn Mehmed el-Havzavî mahdûmudur. Amasya fuzalâsından ahz-ı ulûm ederek ders-i
âm ve müderris ve ba’dehû nâzır-ı sâdât oldu. 988 senesi hudûdunda vefât etdi. Âlim,
mütenessik, mu’tekad bir zât idi. Mahdûmu es-Seyyid eş-Şeyh Celâleddîn Mehmed Efendi
meşhûrdur. 47 Bu esnâda kendisine pek çok arazi temlîk edildiği ve 1013’de eşkıyânın ahvâlini tarassud için Anadolu’ya
gönderildiği de ahkâm defterinden anlaşıldı.
88 89
98
