Page 65 - muze

Miskal

Ağırlık ölçüsü ve para birimidir. Miskal, Arapçada "ağır olmak" anlamındaki

“sikal” kökünden türemiştir. Altın, gümüş, ilaç ve gülyağı gibi değerli maddelerin
tartılmasında bir ağırlık ölçüsü birimi olarak kullanılmasının yanında, örfte 1 miskal

ağırlığındaki dinarlar için de bu isim kullanılmıştır. 369 Bir miskal 4,81 gramdır. Bu da

1,5 dirhem ile 24 kırat (karat) ağırlıklarıyla denk gelmektedir. 370

Nakışlı Mangır

Anadolu Beylikleri ve Osmanlı Devleti’nde kullanılan, üzerinde rumi, palmet,

saadet düğümü, geometrik geçmeler, bitkisel süslemeler 371 ile çeşitli hayvan ve
sembolik figürlerin yer aldığı bakır paralardır. 372

Nakışlı Osmanlı mangırları II. Murad döneminden başlayıp, II. Mehmed, II.
Bayezid, I. Selim, I. Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde bol miktarda

basılmıştır. Bu bakır paraların darp tarihinin yazılı olduğu örnekler dışında tarihsiz

basılanları da bulunmaktadır. 373 Önemli darp yerleri arasında Tire, Ayasuluk
(İzmir) 374 , Bolu, Amasya, Bitlis Erzurum, Erzincan, Konya, Kastamonu, Harput,

Ruha, Bağdat, Dımaşk (Şam), Hasankeyf, Trablusgarp yer almaktadır. 375

Nümismatik/Nümizmatik

Eski Yunanca “nomisma” ve latince “nummus” sikke anlamına gelmektedir.

Bu sözcüklerden türetilmiş olan nümismatik "sikke bilimi" olarak kullanılmaktadır.

Nümismatik ile uğraşan, sikkeleri metodlu ve bilimsel bir bakış açısıyla inceleyen
kişilere "nümismat" denilmektedir. 376

369 Cengiz Kallek, “Miskal”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 30, Türkiye Diyanet
Vakfı Yayınları, İstanbul 2005, s. 182.
370 Necdet Kabaklarlı ve Metin Erüreten, “Osmanlı Paralarında Ölçü ve Ayar”, Anadolu Nümismatik
Bülteni, S. 4, 2007, s. 10.
371 Gültekin Teoman, “Sahillerin Sultanı Ahmet Gazi’nin Nakışlı Mangırları”, Anadolu Nünismatik
Bülteni, S. 6, 2018, s. 10.
372 Necdet Kabaklarlı, “Bursa’da Darpedilen Hayvan Figürlü Osmanlı Bakır Paraları”, Anadolu
Nünismatik Bülteni, S. 10, 2009, s. 6.
373 Ölçer, Nakışlı Osmanlı Mangırları, s. 15.
374 Necdet Kabaklarlı, “Ayasuluk ve Tire’de Darbedilen Yılan Figürlü Mangırlar”, Anadolu
Nünismatik Bülteni, S. 2, 2007, s. 10.
375 Ölçer, Nakışlı Osmanlı Mangırları, s. 21.
376 Tekin, Eskiçağda Para, Antik Nümismatiğe Giriş, s. 1.
56