Page 127 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 1

nâmıyla meşhûr olup ahfâdından ikinci "eş-Şeyh Hızır Efendi" 1058'de tecdîd ve evkâfını tevsî'
etmişdir.
40- "Kazancı Mahallesi": Kuyûd-ı atîkada “Kazancı Doğan Mahallesi” nâmıyla
mukayyed olup Sarachâne Mahallesi üstünde kâ'in ve şarkan Kocacık ve garben Bozahâne ve
cenûben Hoca Süleyman ve şimâlen "Sarachâne" mahalleleriyle mahdûddur. Kadîmen
"Şehinşâh Bahçesi" yeri olup 856'da sekbânbaşılıkdan ma'zûlen Amasya'ya gönderilmiş ve
burada ikâmet etmiş olduğu münâsebetle nâm ve şöhretiyle tesmiye edilmişdir. Nâm-ı kadîmi
"Kaya Paşa Mahallesi"dir.
Bu mahallede "Kaya Paşa"nın 805'de binâ eylediği bir hamâmı ve mektebi olup 890'da
"Büyük Kapıağası Hüseyin Ağa" kebîr bir bedestân ve yanında "Kızlarağası Fîrûz Ağa" dahi
diğer bedestân ve bunun cenûbunda "Kilârî Selîm Ağa" dahi yine 890'da kârgîr bir câmi-i şerîf
ve yanında bir minâre binâ ve her biri evkâfını tanzîm etmişlerdir. Câmi-i şerîfin kapısı
bâlâsında şu beyitler mahkûkdur:
كبقانم نع لقعلا زجع دجسملا اهيأ الله كراب
كبهاول ةنملا بحاص اغأ ميلس ةرضح كانب
164 كبحاص ناش هللإا عفر اخيرات نمحرلا ضافأو

[158]Şu târîh-i tâmın delâlet eylediği 890'da câmi-i şerîfin binâsını itmâm edib 900
târîhinde vakfiyesini tanzîm etdiği sicillât-ı şer'iyyeden müstebândır. Fakat elsine-i âmmede ve
ekser-i kuyûd-ı müseccelede "Kilârî Süleyman Ağa Câmii" nâmıyla meşhûr ve mukayyed
olduğuna bakılırsa kayd-ı mahkûkda görülen "Selîm Ağa" ta'bîri, "Süleyman Ağa" lafzının
vezn-i mısrâ'a sığmadığı cihetle ihtiyâr edilmiş olduğu ihtimâli vârid-i hâtır olur. "Kaya Paşa"
harâb hamâmının üstünde harâb olarak görülen mescid-i şerîf fuzalâdan "Molla Bahşî Halîfe"
hazretlerinin binâ-kerdesi olup 823'de vakfiyesini tanzîm etmişdir.
41- "Kamereddîn Mahallesi": Meydân Köprü’nün şimâlinde olup şarkan Ahi
Sâbıkeddîn ve garben Hekîm Çelebi mahalleleri ve cenûben Yeşilırmak ve şimâlen dağ ile
mahdûddur. Amasya vâlîsi "Mübârizeddîn Halîfe Alp" hizmetinden neş'et ederek ümerâdan
olan "Kamereddîn el-Hâdim" 641 hudûduna kadar burada ikâmet etdiği münâsebetle
"Kamereddîn Mahallesi" denmişdir.
Burada "Emîr İmâdeddîn Süli Bey"in bir mescidi ve hamâmı olup 1079'da harâb
olduğundan Amasya mütesellimi "el-Hâc Ali Ağa" tecdîd ve 1143'de muhterik olduğundan
a'yândan "Sancızâde el-Hâc Hasan Ağa" ta'mîr etdirmişdir. Irmak kenârında [159] Ümerâdan
"Ebû Bekir Bey"in kerîmesi "Fahrünnisâ Hâtun" 914'de bir mescid-i şerîf ve yanında bir
mekteb binâ ve evkâfını tanzîm etmişdir.
42- "Kocacık Mahallesi": Uzun Mustafa Mahallesi altında olup şarkan Selağzı ve
garben Kazancı ve cenûben Uzun Mustafa ve şimâlen Sarachâne mahalleleriyle mahdûddur.
Burada Kocacık demekle meşhûr "Hoca el-Hâc Ahmed Çelebi" ikâmet ve 871'de bir mescid-i
şerîf ve mekteb ve çeşme binâ etdiği münâsebetle tesmiye edilmişdir.
Bu mescid-i şerîf mükerreren tecdîd edilmiş ve "Hacı Beyzâde Mehmed Bey" 1071'de
bu câmii i'mâr ve vakf-ı akâr edib yine yanmış olduğundan 1230'da tüccârdan "Benderli el-Hâc
Feyzullâh Ağa" müceddeden binâ ve ihyâ ederek kıble tarafında bir medrese ve yanında bir
mekteb inşâ ve evkâfını tanzîm eylemişdir. Meşâhîr-i evliyâdan "İğnecizâde eş-Şeyh
Safiyyeddîn Mahmûd el-Halvetî" hazretlerinin türbesi bu mahallededir.

164 Allah seni mübârek kılsın ey mescid
Akıl seni övmekten aciz kalır
Seni Hazreti Selim ağa bina etti
Seni bahşedenin rızası için iyilik sahibidir
Rahman olan Allah öyle bir tarihi ihsan buyurmuştur ki
Allah seni yapanın şanını yüce kılsın (890) (Ed.)
114
126