Page 181 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 1

8- "Halâtî Sülâlesi": Amasya müderrislerinden ve 700 evâ'ilinde [322] vefât eden
"Necîbeddîn Mûsâ el-Hallâtî" evlâdına denir. Bunlardan "İmâdî", "Mes'ûdî" nâmlarıyla iki
fırka-i azîme zuhûr edib her biri müte'addid şu'belere inkısâm etmişdir. "İmâdîler"den "Şeyh
Mü'eyyedzâde", "Küpelizâde" ve "Çakalzâde" şu'beleri Amasya'dan ve şeyhülislâm
"Ebu's-Su'ûd Efendi" sülâlesi İskilib'den teferru' ederek her biri Amasya'da, İstanbul'da diğer
şu'beler te'sîs etmişdir. "Mes'ûdîler"den de "Şeyh Zekeriyyâzâde", "Abdullah Paşazâde"
şu'beleri ayrılıp birinci şu'be 1000 hudûduna kadar gelmiş ve ikinci şu'be 1280 târîhine kadar
Amasya'da ve el-yevm Sonusa'da devâm etmekde bulunmuşdur. Bu sülâleden meşâhîr-i kudât,
şeyhülislâm, sudûr, mevâlî, ümerâ pek çok gelmişdir.
9- "Receb Sülâlesi": 900 sâline doğru irtihâl eden meşâhîr-i kudâtdan "Amasyalı
Sadreddîn Receb Çelebi" evlâdına denir. Bunlardan "Bayrâmzâde", "Şa'bânzâde" fırkaları
zuhûr edib birincisi Ankara'da, ba'dehû İstanbul'da, ikincisi Amasya'da, ba'dehû İstanbul'da
şu'beler te'sîs etmişdir. Bu sülâleden "Zekeriyyâ Efendi", "Yahyâ Efendi" gibi iki şeyhülislâm
ve "Hasan Efendi", "Şeyh Mahmûd Şifâ'î Efendi" gibi iki kazasker zuhûr etmişdir.
10- "Sungur Sülâlesi": 700 evâ'ilinde vefât eden ümerâdan "Seyfeddîn Sungur" evlâdına
denir. Bunlar mu'ahharan "Osmân Paşazâde", "Çeribaşızâde", "Yahşî Beyzâde" unvânlarıyla
üç fırka [323] te'sîs edib birinci fırka ve üçüncü fırka fevkalâde ihrâz-ı şöhret ve üçüncü fırka
Amasya'da bulunup "Zanbak Oğulları", "Mütevellî Oğulları" unvânlarıyla Çeribaşı
Mahallesi’nde 1300 târîhine kadar idâme-i mevcûdiyet etmişlerdir. Bunlardan "Bâyezîd Paşa",
"Sinan Paşa", "Dâvud Paşa", "Ahmed Paşa" gibi vüzerâ ve ümerâ zuhûr ederek her biri birer
şu'be bırakmışdır.
11- "Şâdgeldi Sülâlesi": Amasya'da meskûn Akçakoyunlu Kabîlesi’nden olup Amasya
hükümdârı olduğu hâlde 783'de vefât eden "Şemseddîn Şâdgeldi Pâdişâh" evlâdına denir.
Bunlardan "Devâtdârlı", "Buraklı" nâmıyla iki fırka-i azîme teşekkül edib "Devâtdâr Ahmed
Paşa" evlâdına "Devâtdarlı" denmişdir. "Ahmed Paşa" evlâdından "Şâdî Beyzâde", "Burak
Beyzâde", daha sonra "Şâdî Paşazâde", "Sinan Paşazâde" ve "Kadızâde" nâmlarıyla beş şu'be
zuhûr etmiş ve "Sinan Paşa" şu'besinden "Bekir Beyzâde", "Dervîş Beyzâde" fürû'u gelmişdir.
"Bekir Bey" şu'besi 1260 târîhine kadar Amasya'da isbât-ı mevcûdiyet etmiş ve "Dervîş Bey"
şu'besi 1200 târîhlerinde tahvîl-i unvân eylediği münâsebetle anlaşılamamışdır.
12- "Şeyh İmâd Sülâlesi": 840 ricâlinden "eş-Şeyh İmâdeddîn Ömer el-Halvetî"
evlâdına denir. Bunlar "Muslihzâdelik"le iştihâr edib 1000'den sonra İstanbul'da "Hocazâde"
ve Amasya'da "Hoca Paşazâde" unvânlarıyla birer şu'be-i sudûr ve ümerâ te'sîs [324]
etmişlerdir. Hoca-i Sultânî "Ömer Efendi" ve kazasker "Abdullah Efendi", "Osmân Efendi",
"Ömer Efendi" ve "Hoca Ahmed Paşa" bunlardandır.
13- "Şirvânî Sülâlesi": 800 ricâlinden "eş-Şeyh Alâ'eddîn Ali Şirvânî" evlâdına denir.
Bunlardan "Gâzi Beyzâde", "Tâcî Beyzâde" nâmlarıyla iki fırka çıkıp birincisi Köprü'de
ikincisi Amasya'da ve İstanbul'da iştihâr etmişlerdir. İkinci fırkadan ba'dehû "Tezkirecizâde"
nâmıyla bir şu'be ayrılmışdır. Bunlardan "Tâceddîn Paşa", "Mahmûd Paşa", kazasker "Ca'fer
Çelebi", re'îsü'l-küttâb "Mehmed Bey" meşhûr olmuşdur. Amasya'da yakın zamânlarda diğer
"Sirâceddîn İsmâ'îl Şirvânî" sülâlesi zuhûr ederek cümlesine "Şirvânîzâde" denmişdir.
Bunlardan sadr-ı a'zam "Mehmed Rüşdî Paşa" ve kazasker "Ahmed Efendi" gelmişdir.
14- "Torumtay Sülâlesi": 679'da vefât eden Amasya vâlîsi "Seyfeddîn Torumtay"
evlâdına denir. Bunlar dahi "Keçizâde", "Kaya Paşazâde" nâmlarıyla iki fırkaya ayrılıp her
birinden mühim zevât zuhûr etmişdir. Bu iki fırka efrâdı 1100 târîhlerine kadar
yaşayabilmişlerdir. Bunlardan "Ya'kûb Şâh", "Kaya Paşa", "Mustafa Paşa" nâmlarıyla ricâl-i
hükûmet gelmişdir.
15- "Doğan Sülâlesi": 740 ulemâsından "Bedreddîn Doğan Türkmânî" evlâdına denir.
Bunun ahfâdından "Kemâl Paşazâde" fırkası gâyet iştihâr ederek 1000 târîhine kadar idâme-i
şeref edebilmişdir. [325] Vezîr "Kemâleddîn Mehmed Paşa", şeyhülislâm "Şemseddîn Ahmed
Efendi" bu sülâleyi şereflendirmişlerdir.

168
180