Page 303 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 2

336 'da Seyfü'd-Devle ma'iyyet-i mevcûdesiyle Haleb'den hareket edib Tarsûs'a
muvâsalat ve buradan Kilikya'ya girip Adana taraflarında vâlî Yani Domestik (Zimiskis) ile
şiddetli bir sûretde [243] harbe girişdi. Seyfü'd-Devle'nin seyf-i intikâmı önünde Yani,
münhezimen firâr etdi.
Seyfü'd-Devle bu savletle Konya vilâyetini geçip Kapadokya kıt'asına girdikden sonra
Kayseriyye'ye doğru geldiği esnâda Pon ve Kapadokya vâlîsi Mardus Foka, Seyf'i mukâbele
eylediyse de girişdiği muhârebeyi gâ'ib edib mağlûben tedâfu'î bir vaz'iyyet almış idi. Fakat
Seyfü'd-Devle'nin dahi kuvveti hayli tenâkus ve şitâ da hulûl etmiş olduğuna binâ'en istîlâ
etdiği memâlik-i Rûmiyye'yi mukâbele-bi'l-misl olarak tahrîb ü gâret ve 337'de Haleb'e avdet
eyledi.
338'de Seyfü'd-Devle aldığı bir kuvve-i külliye ile ikinci def'a bilâd-ı Rûm'a dâhil olup
ilk tesâdüf eylediği Yani Domestik fırkasını târumâr ve Domestik'i mecbûr-ı firâr ederek
ilerledi. Önüne gelen bilâdı hırs-ı intikâm ile tahrîb ederek Harşene beldesini muhâsara ve Pon
vâlîsi Mardus'u fenâ hâlde tazyîk etmekle esîr olacağını idrâk eden Mardus Foka, Bahr-ı Bentaş
(Karadeniz) tarafına firâr eyledi.
Müte'âkiben Seyfü'd-Devle Harşene (Amasya)'ya dâhil olup ba'zı mevki'leri tahrîb
eyledi. Seyfü'd-Devle'nin tahrîb etdiği yerler, Mardus Foka ile Tekfûr Foka'nın sarâyları
bulunduğu Foka Mahallesi olmalıdır. Ba'dehû Seyfü'd-Devle Semendû (Ziyâre) mevki'inde iki
ay kadar ikâmet ve icrâ-yı tenezzüh etdikden sonra gânimen avdet edebilmişdir. Şâ'ir-i meşhûr
Ebû Tayyib El-Mütenebbî bu seferi beyân ve Seyfü'd-Devle'yi medh [244] eylediği kasîdeden
şunlar Ahbâru'd-Düvel'de mestûrdur:

َ
َ
جيجأ اهَل ود َ علا يف ٌرانو / جيرأ ٍدَغ َدعَب ِ موَيلا اذهل
َ
ِ
َ
ٍ
جوجَل ه ت َ راغو ىقﻻ اذ ِ إ / ٌقودَص ه تَلمَح في َسلا انيفو

َ
َ
َ

جيجَضلا هَل ِءاعدلا ِ ب رثكنو / ًاسأَب نايعلأا َنِم ه ذ و َ ع ن
ِ
ِ
جيشولاو ب ِ ضاوَقلا مَكَح ام ِ ب / ٍ ضار ريَغ ق تس مدلاو انيض َ ر

َ َ
َ
َ
302 جيلخلا اندعومف مجحي نإو / ودنمس انرز دقف مدقي نإف

Seyfü'd-Devle'nin avdetinde imparator Romanos, birâderi Liyonde (Le'onida)'yı bir
fırka-i askeriyye ile gönderip Seyf'i ta'kîb etdirdiyse de Le'onida otuz bin kadar telefât
verdikden sonra ric'at ve Seyfü'd-Devle de sâlimen avdet eyledi. Domestik lafzı, tevârîh-i
Arabiyye'nin ba'zılarında Anadolu vâlîlerinin ve ba'zılarında imparatorzâdelerin ve
diğerlerinde velî-ahdların lakabı olmak üzere mezkûr ise de bâlâda işâret edildiği üzere
Zimiskis lafzının mu'arrebi ve hâsseten bu târîhde Kilikya vâlîsi olan Yani (Yovanis)'in
lakabıdır. Buna "Cimiskî, Cimişkî, Simistik" dahi denir.
339'da Seyfü'd-Devle üçüncü def'a bilâd-ı Rûm'a dâhil olarak Harşene'ye kadar vâsıl
oldu. Amasya'dan ganâ'im-i azîme ve sebâyâ-yı kesîre ahz ve istishâb ederek avdet ederken
Anadolu vâlîsi Tekfûr (Nikofor Fokas) bir tarafdan ve Pon vâlîsi Mardus (Bardas Fokas) diğer
tarafdan birer kuvve-i külliye ile müşârün-ileyhi bir boğazda hasr ve tazyîk [245] ederek

302 Yarından sonra etrafa bu sefer gününün güzel kokuları (haberler) yayılacak
Düşman içinde ise harb ateşi tutuşacak
İçimizde öyle bir kılıç var ki (Seyfüddevle) vadine sadıktır
Düşmanla karşılaşınca, ve korkusuzca hücum edince de geri adım atmaz
Onu kem gözlerden sakınırız
Ve onun için seslice dua ederiz
Biz razı olduk fakat Domestik kabullenmedi
Kılıçların ve mızrakların hükmünü
Eğer üstümüze gelirse (bilsin ki) biz Semendo’yu ziyaret ettik
Eğer kaçarsa da Haliç bizim buluşma yerimizdir (Ed.)
601
302