Page 343 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 2

Mahallesi'nde 372 bir medrese-i âliye binâ ve ittisâlinde gâyet musanna' bir türbe-i bedî'a inşâ ve
müderrisliğini Bedreddîn İbrâhim el-Kimârî'ye tevcîh ve 622'de evkâfını tanzîm ederek fâzıl-ı
müşârün-ileyhin hizmet-i neşrini teshîl ve ulûm ve ulemâya muhabbet ve hürmetini ibrâz
etmişdir. [356]
Sultân Alâ'eddîn Keykubâd, aksâ-yı şarkda zuhûr eden Cengiz Hân'ın âlem-i İslâma
verdiği dehşeti, Harezmîler'e karşı ibrâz eylediği şiddeti, Irâk-ı Arab'a kadar bütün şarkî Asya'yı
istîlâ ederek gösterdiği kudreti işidiyor, Cengiz Hân'ın satveti Anadolu'ya doğru tekarrüb
etdikçe endîşeye düşüyordu.
Bu cihetle Keykubâd Hân Anadolu'da vahdet-i idârenin menâfi'-i siyâsiyyesini takdîr
ederek Erzurum'da hükûmet eden Selçûkîler'den Tuğrul Hân evlâdının vücûdunu muzır
görüyor, Amasya vâlîsi Emîr Mübârizeddîn Halîfe Alp'ı Karahisâr'ın şark taraflarını istîlâya
me'mûr ediyor, tedrîcî bir sûretde Erzincân'a tekarrüb ederek tedârikâtını ikmâle çalışıyor idi.
Çünkü Erzurum'a hem-hudûd olan İbarlar (Avarlar, Gürciler) mühim bir kudret-i
askeriyyeye mâlik olmakla beraber Hristiyân oldukları münâsebetle Trabzon'da müteşekkil
Rûm Komennus krallığı nüfûzuyla hareket etmekde idiler. Bu krallığın siyâset-i mugfilânesi,
Konya Selçûkîleri'ne mütemâyil olduğu hâlde Erzurum Selçûkîleri'ni dâ'imâ Konya Selçûkîleri
aleyhine tahrîk ve Gürciler'i de Erzurum Selçûkîleri aleyhine teşvîk ederek muhafaza-i
mevcûdiyyet ediyordu.
Gürciler 622'de Celâleddîn Harezmşâh'a karşı altmış bin mevcûdlu muntazam bir ordu
çıkartarak isbât-ı vücûd edib harben mağlûb oldukları cihetle Sultân Alâ'eddîn Keykubâd,
Gürciler'in şu mağlûbiyetinden [357] bi'l-istifâde Erzurum taraflarını istîlâ ederek Rûmlar'ın
şeytanet-i siyâsiyyesine hâtime vermek ve hudûd-ı Selçûkiyye'yi tehdîd eden bir kuvveti ya'nî
Erzurûmîler'i kendisine mu'în ittihâzıyla Gürcistân'a yürümek azminde bulunuyor idi.
624'de Tibet hükümdârı Şıdırku (Şıdurgu Hân 373 )'ın beş yüz bin neferden mürekkeb
büyük bir ordusunu târumâr eden şarkî Asya'nın hükümdâr-ı mutlakı Cengiz Hân 374 vefât
ederek yerine üçüncü oğlu Oktay Ka'ân 375 Asya hükümdârı olup Harezm şâhlarıyla meşgûl
olduğundan Konya hükûmetinin harekât-ı askeriyyesi zamânı hulûl etmiş idi.
Binâ'en-aleyh Sultân Alâ'eddîn Keykubâd Hân 625'de ma'iyyetine aldığı bir kuvve-i
askeriyye ile Sivas üzerinden Erzincân'a hareket ve Amasya vâlîsi Emîr Mübârizeddîn Halîfe
Alp dahi ma'iyyet-i mevcûdesiyle Keykubâd Hân'ın [358] ordusuna iltihâk etmekle Erzincân'ı,
ba'dehû Kemâh'ı zabt ve müte'âkiben Erzurum'u istîlâ edib Tuğrul evlâdını kaldırmış ve ibrâz-ı
hizmet eden Amasya vâlîsini Erzurum vâlîliğine ve Emîr Kamereddîn el-Hâdim'i de Amasya
vâlîliğine nasb ederek avdet etmişdir.

Kamereddîn Karaman Bey
Mukaddime'de mezkûr olduğu üzere Amasya'da "Kamereddîn Mahallesi" sâhibi olan
bu zât, esbak Amasya hükümdârı Argun Hân'ın bendegânından olduğu münâsebetle "Hâdim"
unvânıyla meşhûr olmuşdur. Vesâ'ik-i atîkada "Emîr Kamereddîn Karaman bin Abdullah

372 Güdül, Halifet Gâzî'nin ceddi olup bu mahalle 835 târîhlerinden i'tibâren "Şâmîce Mahallesi" nâmıyla iştihâr
etdiği Mukaddime'de mezkûrdur.
373 "Şıdurgu", eski Türkçemizde "nâya müşâbih bir düdük" ma'nâsına olup "Çıtargu"dan mu'arreb olduğu takdîrde
"hadîd ve gazûb" ma'nâsınadır.
374 "Cengiz", Moğolca "Çingîz", ya'nî "çingeyici (Türkçe çigneyici)" ma'nâsına olup "muzaffer" ma'nâsını ifâde
eder. Bunun adı "dalgıc" ma'nâsına olan Temüçin (Tumûçîn) olup peder ve nesebi Nisûka bin Bertân bin
(Kubilay) Kubil bin Tûmîne bin Baysunkur bin Kaydu bin Dukomin bin Boka bin Buzencer bin Bayan bin
Kacı bin Savcı bin Muden bin Bugrul bin Merken bin Bimin Ka'ân'dır. Buzencer ibni Bayan, Alanku Hâtun'dan
mütevellid olup sülâlesine "Nîrûn (Nesl-i Pâk)" denmişdir.
375 "Oktay", Türkçemizde "kutay, kutlu" demekdir.
641
342