Page 350 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Târîh-i İbni Bîbî'de mezkûr olduğu üzere Urfa ve Mar'aş taraflarından gelen yalancı
peygamberin ümmet-i câhilesi, önlerine çıkan Muzaffereddîn Veled Alîşîr, Kerîmeddîn
Germiyân Beyler'i mağlûb ederek havâlî-i Sivas'a tekarrüb etmişler idi. Yalancı peygamber,
bunu haber aldıkda derhâl Kayseriyye üzerine hareket ederek yolda Şücâ'eddîn Tekur Sinan
Bey'in teşkîl etdiği tabur ile harb ediyor, Muhammed ve Îsâ Beyler pek çok ehl-i îmân ile
beraber şehîd oluyor, Baba'îler'in kesreti müdâfi'lerin şecâ'atine galebe ederek Tekûr Sinan ve
İnâc Beyler diğer bir müdâfa'a taburu teşkîl etmek üzere ric'ate mecbûr oluyorlardı.
Hulâsa yalancı peygamber, birkaç tarafdan muvaffak olarak ileri hareketine devâm
eylediği esnâda Konya'ya ilticâ edenlerin acı acı feryâdı, her tarafın âvâze-i istimdâdı
Gıyâseddîn Keyhusrev'i daldığı hâb-ı gafletden îkâz ederek Emîr Sa'deddîn lakab-ı ma'kûsu
[377] altında tahaffuz eden sâhib-i a'zamı Köpek mel'ûnunun harekât-ı hâ'inânesine vâkıf
oluyor, derhâl mel'ûnu diri diri demir kafes içine koyup âteşe karşı tutarak kemâl-i azâb içinde
öldürüyor, kadîd olmuş cesedini hâmil olan kafesi de ibreten-li's-sâ'irîn kale bârûsuna
asdırdıkdan sonra müstevfi'l-memâlik olan Mühezzebeddîn Alî bin el-Keşânî'yi sâhib-i a'zam
nasb ediyordu. 383
Sâhib-i a'zam Mühezzebeddîn Alî, Amasya vâlîsi Zahîreddîn Hurşîd Bey'i Sivas
emâretine ve Hacı Mübârizeddîn Armağanşâh'ı Amasya vâlîliğine nasb ederek Hacı
Armağanşâh'ı yalancı peygamber aleyhine serdâr ta'yîn ve ma'iyyetine Hurşîd Bey'le beraber
bir kuvve-i kâfiye terfîk ve Kayseriyye üzerine i'zâm etdiği gibi Erzurum vâlîsi Sinâneddîn
Yâkût, emîrü's-sevâhil Alâ'eddîn Alîşîr, Kastamonu hâkimi Celâleddîn Süleyman Şâh Beyler'e
de bir an evvel Rûmlar'ın harbine hitâm verip Amasya üzerine hareket etmelerini emr eyledi.

Hacı Mübârizeddîn Armağanşâh
Konya'da meşâhîr-i ümerâdan bir zât idi. 637'de Amasya vâlîsi ve ser-askeri olup
ma'iyyet-i mevcûdesiyle Konya'dan hareket [378] ve kemâl-i sür'atle Kayseriyye'ye muvâsalat
ederek Baba İshâk'ın harekâtını tahkîk ediyordu. Yalancı peygamber Amasya'dan hareketle
Bozok livâsını geçip Kırşehir ovasına girdiği esnâda galebe edeceğini ümîd eylediği Trabzon
kralı Yani Komennus harben maktûl ve Rûmlar perîşân olarak Trabzon'a kaçdıklarını haber
aldıkda ileri hareketin muhâtaralı olduğunu anlayıp orada Armağanşâh ile harb eylediyse de
kendisi de mağlûb ve Amasya'ya avdetle tahassun etmeğe mecbûr olmuşdur.
Emîrü's-sevâhil Alîşîr Bey, maktûl Yani yerine Trabzon kralı olan Manu'el Komennus
ile akd-i sulh ve Erzurum vâlîsi Yâkût Bey dahi Gürciler'le hudûdu te'mîn ederek Amasya
üzerine hareket ve Şerefeddîn İnac ve Tekûr Sinan Beyler'in teşkîl etdikleri müdâfa'a taburu
çete muhârebesiyle Baba'îler'i iz'âc ediyorlardı. Her tarafdan muhât olduğunu idrâk eden
yalancı peygamber, kuvve-i ma'neviyyesi kırılmış, ümmet-i câhilesi yorulmuş bir hâlde bin
müşkilât ile Amasya'ya cân atıp tahassun etmişdir.
Yalancı peygamberi ta'kîb eden Amasya vâlîsi Hacı Armağanşâh kemâl-i sür'atle
Amasya'yı muhâsara ederek Hurşîd, İnâc, Tekûr Sinan Beyler'in fedâkârâne hücûmlarına
Baba'îler'in mukâvemeti kesildi. Hacı Armağanşâh cebren Amasya'ya girdikde "câ'e'l-hakku ve
zehaka'l-bâtıl" 384 hükmü zâhir olup sihr ü nîrencâtın te'sîri zâ'il olmuş idi.
Binâ'en-aleyh Hacı Armağanşâh, çobanlıkdan evliyâlığa, evliyâlıkdan da [379] yalancı
peygamberliğe kadar irtikâ eden Baba İshâk nâmındaki Rûm İsâk'ı ve meşâhîr-i avenesini tutup
637 yâhud 638 senesi receb evâ'ilinde her birini köpekler gibi asdırmış, bu sûretle şu vak'a-i
garîbeyi basdırmışdı. Fakat bir hafta sonra bir gece Baba'îler'den bir cemm-i gafîr, buldukları
fırsatdan bi'l-istifâde emîr-i müşârün-ileyhin hânesine hücûm ederek Hacı Armağanşâh'ı

383 Mühezzebeddîn Alî, 632'de vefât eden Mu'îneddîn Abdullah bin Sılamış el-Müstevfi'l-Gümüşî dâmâdı olup
esbak Amasya kadısı Tâceddîn Muhammed el-Keşânî mahdûmu olduğu bâlâda mezkûrdur. Bu vak'a
Câmi'u'd-Düvel'de mestûr olup yalancı peygamber'in nekbeti Köpek'in i'dâmından sonra başlar.
384 İsrâ,17/81.
648
349