Page 438 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

oldukları vilâyetlere münhasırdı. Kayseriyye emîri Eretnazâde Ca'fer Bey, yalnız emâret
unvânına kâni', kendi zevkiyle meşguldü. Vilâyeti idâre eden Ömer Beyzâde Cüneyd Bey'di. 526
Cüneyd Bey, Kadı Burhân'ın adüvv-i ekberi, Amasya emîri Ahmed Bey'in muhibb-i
hâlisi idi. Kastamonu hâkimi Bâyezîd Bey, Ahmed Bey'in hem kayınpederi hem de müttefiki
idi. Melik Ahmed ve Tâceddîn Beyler öteden beri Amasya emâretinin nüfûzuna münkâd idiler.
Tokat emîri Şeyh Necîb Bey zâten Hacı Şâdgeldi Paşa tarafından nasb edilmişdi.
Kadı Burhâneddîn, kendisine en ziyâde mu'ârız bildiği ve son derece hased etdiği Hacı
Şâdgeldi Paşa'yı yalnız bulup öldürmekle cihângîr olmuş gibi sevincinden bir yere sığmaz, ne
yapdığını bilmez olmuş, her tarafa zafer-nâmeler dağıtmış, kendisine "Sultân" unvânını
vermişdi.
Hacı Şâdgeldi Paşa gibi fâzıl, âdil bir emîr-i nâdirü'l-vücûdu katl etdikden sonra
kadir-şinâslık gösterip cesedine olsun hürmet göstereceği yerde Paşa'nın başını kesdirip
Sivas'a, ba'dehû Erzincân'a [120] gönderdi. Paşa'nın cesedini elinden geldiği kadar tahkîr
etdirdi.
Kadı Burhân, iki türlü şeytanet yapdı. Her ikisinden de umduğu kadar - velev muvakkat
olsun - semerât-ı nâfi'a görmüşdü: Birincisi Hacı Şâdgeldi Paşa'nın maktûl olduğu bir fırka-i
askeriyyeye galebesini, Hacı Paşa'nın bütün ordusunu târumâr ederek galebe-i kâmile şeklinde
gösterdi ve her tarafa yaydı.
Bundan maksadı Tokat emîri Şeyh Necîb Bey'i istîmâna mecbûr edib bütün Tokat
vilâyetini harb etmeksizin ele geçirmek, Karahisâr-ı Şarkî ve Erzincân emîrleri olan Melik
Ahmed ve Tayerten Beyler'i kendisine cezb etmekdi. Hacı Şâdgeldi Paşa'nın kesik başını
Erzincân'a göndermesi de bu fikre mebnî idi.
İkincisi Amasya'da harb tarafdârı olmayan ulemâ ve ümerâya hitâben açıkdan
teşekkür-nâme yazıp Amasya emîrinin eline geçecek bir sûretde onlara göndermiş, bu
müzevver mektûb da Devâtdâr Ahmed Bey'in eline geçmişdi. Bundan maksadı da Amasya
erkânıyla emîri arasına tohm-ı fesâd ekip emîri vehme, erkânı da müşkil mevki'e düşürmek,
harb tarafdârı olmayan ricâli Amasya'dan firâra mecbûr etmek, yâhud birbirine düşürüp
münâza'ât-ı dâhiliyye îkâ' ederek Amasya'yı istîlâ etmekdi.
Kadı Burhân'ın emîr ve tensîbi üzerine yazılan Bezm ü Rezm'inde biri gâyet açık, diğeri
kapalı bir sûretde bu iki desîse ve şeytanet görülüp sezilmekde ve âsârını göstermekdedir.
Bu müzevver mektûb üzerine Kazasker Cemâleddîn Muhammed Aksarâyî, [121]
fuzalâdan İzzeddîn Hasan Çelebi Konya'ya; müftü İzzeddîn Muhammed, Kadı Mü'eyyideddîn
Muhammed Çelebiler Hicâz'a; kibâr-ı fuzalâdan Celâleddîn Muhammed bin Resûl Mısır'a;
Aksarâyîzâde Alâ'eddîn Alî, Merzifônî Cemâleddîn Saferşâh Çelebiler'le ümerâdan
Yazarlızâde Cemâleddîn Fîrûz Bey Bursa'ya gitmişlerdir.
Hâlbuki bunların hiçbiri de ne Kadı Burhân'ın tarafdârı olmuş, ne de onunla
münâsebetde bulunmuş değillerdi. Fakat derdlerini anlatamayacaklardı. Ya başları kesilecek
yâhud fenâ hâlde menkûb olacaklardı. Bundan dolayı firâra mecbûr olmuşlardı.
Bunların firârı üzerine kibâr-ı fuzalâdan Mevlânâ Cemâleddîn Yûsuf bin Ahî Hüseyin
en-Nigîdî kazasker, Mevlânâ İmâdeddîn Yûsuf bin Halîl el-Malatî Amasya kadısı, Mevlânâ
Sa'îdeddîn Mevhûb bin ez-Ziyârî makâm-ı fetvâda kâ'im oldu. Kibâr-ı müderrisînden
Fahreddîn Osmân et-Türkmânî kadıya niyâbet ediyordu.
Turhal'da oturup Kadı Burhân'ın ahvâlini tarassud eden Emîr Fahreddîn Ahmed Bey ve
erkân-ı hükûmeti, Kadı Burhân ile kat'î bir muhârebe etmeye azm etmişlerdi. Ancak bir fırsat
zamânını kolluyorlardı. Esîr edilen Alî Paşa ve Pîr Alî Bey'le muhâbere edecek vesâ'iti
bulmuşlar, onlara lâzım gelen ta'lîmâtı veriyorlardı.

526 Cüneyd Bey, ba'zı karâ'in-i târîhiyyeden Hakala emîri Sevündük Begzâde Ömer Bey'in mahdûmu olduğu zann
olunur. Ömer Bey de Kayseriyye vâlîsi olmuşdu.
735
437