Page 443 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 3

Amasya'yı zabta kıyâm ederek her tarafı vurup kırıyor, her türlü desâyisi isti'mâl ederek
Amasya ümerâsının aralarına fitneler ekiyor, Amasya emâretini âdetâ sarsıyordu.
Amasya emîri Ahmed Bey, Canik emîri Tâceddîn ve Kutluzâde Ahmed Beyler'le ittifâk
ederek Kadı Burhân'ın tecâvüzâtına karşı koymak istedi. Fakat Kadı Burhân'ın savletini bir
türlü kıramadı. Çünkü başında eski ricâl yokdu. Bir emâreti idâre eden yalnız emîr değildi,
belki mümtâz ve müdebbir olan ricâldir.
Divriklizâde Siyâvuş Çelebi mahdûmu Şeyh Aliyâr Çelebi, Amasya meşâyih ve
ulemâsından olduğu hâlde risâletle Kadı Burhân'ın nezdine gönderilmişdi. Kadı Burhân'ın
meclûbu olup yanında kaldı. Çonkar beyleri olan "Ulu, Sülemiş, Gözler" demekle meşhûr
beyler âdî bir şeyden Emîr Ahmed Bey'e gücenip Kadı Burhân'a gitmişlerdi. [133]
Kadı Burhân bunları ayardıp Çonkar aşîretini takviye ve teşcî' ederek Amasya'yı tehdîd
etmekde idi. Ankara'dan kaçıp Hacı Şâdgeldi Paşa'ya ilticâ eden Bahtiyâroğlu Devletşâh Bey,
Kadı Burhân'a gidip Turhal kalesini zabt ederek Kadı Burhân tarafından emîr olmuşdu.
Bundan evvel Kadı Burhân, Tokat'ı alıp Şeyh Necîb'i oradan çıkarmış, Seydî Hüsâm'ı
Tokat emîri nasb etmişdi. Fakat Emîr Ahmed Bey, Seydî Hüsâm'ı kendisine celb ederek Kadı
Burhân'dan ayırmış, sonra Kadı Burhân bunu da azl etdiğinden Emîr Ahmed Bey'in müttefiki
Emîr Şeyh Necîb Tokat'ı aldıysa da Kadı Burhân'a inkıyâd etmişdi.
Hulâsa Kadı Burhân, Amasya emâretini son derece tazyîk ederek Amasya'nın etrâfında
bulunan kazâlara, kalelere iddi'â-yı temellük etmekde idi. Niksâr emîri Hacı Bey vefât edib
mahdûmu Süleyman Bey yerine geçmiş, Kadı Burhân'a teba'iyyet etmişdi. Her hâlde Osmanlı
himâyesinin te'hîre tahammülü yokdu.
Emîr Ahmed Bey'in vezîri olan Torumtayzâde Sirâceddîn Muhammed Çelebi âkil ve
natûk bir zât idi. Himâye işini ileri götürmek, Kadı Burhân'ın tecâvüzâtını ve İç Anadolu
ahvâlini haber vermek için bi'z-zât Bursa'ya kadar gitmiş, Hünkâr Murâd Bey'e arz-ı keyfiyyet
etmişdi.
Kayseriyye emîri Cüneyd Bey de Kadı Burhân'ın şerrini def' için hediyyeler tertîb
ederek 787 senesinde adamlarıyla Mısır'a irsâl ve Melik Zâhir Berkûk'a şevvâlin altıncı
gününde takdîm ederek Kadı Burhân'a karşı [134] himâyesini ricâ ediyordu. "Kitâbü's-Sülûk".
Muhammed Çelebi, Bursa'dan geldikden sonra Kadı Burhân'ın nezdine gidip musâlaha
akdine muvaffak oldu. Kadı Burhân'ı oyalamış, Amasya emâreti Kadı'nın tecâvüzâtından bir
müddet masûn kalmış, kuvve-i Osmâniye'nin vürûduna kadar vakit kazanmış oldu.
Çünkü Karamânoğlu Alî Bey, Osmân İli'ne tecâvüz ederek nakz-i ahd etmiş,
Candâroğlu İsfendiyâr Bey de Hünkâr Murâd Bey'in Süleyman Şâh'a yardım etmesinden dolayı
kızıp serkeşâne harekâta başlamış, Hünkâr Murâd Bey'in Karamânoğlu'yla meşgûl olmasından
istifâde ederek Bolu üzerine yürümüşdü.
Türkiye Târîhi'nde tafsîl edildiği üzere Sultân Murâd-ı Hünkâr 788 senesinde
Karamânîler'i perîşân etdikden sonra Bezm ü Rezm'in tafsîlen beyânı üzere Bolu'dan
Kastamonu'ya doğru yürümüş, İsfendiyâr Bey'i harben Sinop'a kaçırmışdı.
İsfendiyâr Bey, yapdığı münâsebetsizliğe pişmân oldu. Fakat Sultân Murâd, İsfendiyâr
Bey'in birâderi Süleyman Şâh'ı Kastamonu emîri yapdı. Bundan sonra Sultân Murâd, kendi
şehzâdesi Yıldırım Sultân Bâyezîd'i bir fırka-i askeriyye ile Kastamonu'dan Amasya'ya
gönderdi.
Çünkü Kadı Burhân, Amasya emâretini tehdîde kıyâm ederek Turhal'a kadar gelmişdi.
Amasya emîri Ahmed Bey, Kadı Burhân'a karşı müdâfa'a tertîbâtıyla meşgûl olduğu esnâda
şehzâde Yıldırım Sultân Bâyezîd'in Amasya'ya müteveccihen hareket etdiğini haber aldı. [135]
Osmâncık emîri Beyleroğlu Abdullah Çelebi, şehzâde Yıldırım Bâyezîd Bey'i
Osmâncık hudûdunda istikbâl etdiği gibi Amasya emîri Ahmed Bey'le Amasya a'yânı da
Osmâncık kasabasında büyük ve debdebeli bir ihtifâl ile istikbâl etdiler.

740
442