Page 441 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 3

Ahmed Bey, kendi kayınpederinden mu'âvenet ve himâyet beklerken Amasya'yı istîlâya
kıyâm etmesine pek ziyâde kızıyordu. İsfendiyâr Bey'in Amasya'dan gitmemesi,
müşârün-ileyhi pek bîzâr ediyordu. Çünkü her tarafdan baş kaldıran bâgîlere karşı kuvvet
gönderemiyordu.
Müsteşâr-ı emâret Alî Bey, vaktiyle Ankara'da sekiz yıl oturmuş, Osmanlı Türkleri'nin
kuvvetini, pâdişâhlarının sîret ve fa'âliyyetini görüp pek ziyâde beğenmişdi. Gerek Kadı
Burhân'a ve gerek Kastamonu emîrine ve sâ'ir beylere karşı Osmânlılar'ın nüfûz ve satvetlerini
kâfî görüyordu.
Ahmed Bey, Alî Bey'in tavsiye etdiği Osmanlı kuvvetine iltihâk ve istinâd etdiği
takdîrde hem kendisinin rukebâsı tecâvüzâtından emîn olacağını hem de Avrupa'ya karşı
Türklüğü takviye edeceğini pek güzel anlıyor, Mısır hükûmetine mürâca'at etmekdense
Osmanlı devletinin himâyesini kabûlü evlâ görüyordu.
Ahmed Bey, bu emr-i mühimmin bir an evvel husûlünü arzu ediyordu. Erkân-ı devleti
olan ammizâdesi Süleyman Şâhoğlu Kutlu; enişteleri Yahşî, [128] Biçâr, Torumtayoğlu
Muhammed, Atabeyoğlu Abdullah Beyler'le kadı ve müftü, kibâr-ı ulemâdan Muslihoğlu
Celâleddîn Abdurrahmân gibi zevât, bu fikri pek musîb görmüşlerdi.
Bunun üzerine Ahmed ve Alî Beyler, geçen sene Bursa'ya gidip orada fevkalâde hüsn-i
kabûl gören Amasyalılar'dan Alî ve Saferşâh Çelebiler ve Fîrûz Bey'le muhâberâta başladılar.
Aksarâyîzâde Alâ'eddîn Alî ve Cemâleddîn Saferşâh pek fâzıl, muktedir, natûk idiler.
Bunlar Osmanlı hükümdârı Hünkâr Murâd Bey'le vezîri Hayreddîn Halîl Paşa'ya
Amasya ahvâlini, Bâyezîd Bey'in harekâtını, İsfendiyâr Bey'in Amasya'da tûl-i ikâmetini arz
ederek himâyelerini taleb edib muvâfakat cevâbını da almışlardı.
Kadı Burhân'ın tecâvüzâtından masûn olmak için Kayseriyye emîri Eretnazâde Ca'fer
ve mu'îni Cüneyd Beyler de Mısır hükûmetine mürâca'atla Melik Zâhir Berkûk'un himâyesini
taleb etmişlerdi. Çünkü Kadı Burhân, pek mütecâviz ve gaddâr adamdı.
Amasya ricâlinin mürâca'atlarını lâyıkıyla takdîr eden Osmanlı hükümdârı Hünkâr
Murâd Bey, İsfendiyâr Bey'i Amasya'dan kaldırmak için kendisinden yardım isteyen
Kastamonu emîri Bâyezîd Beyzâde Süleymanşâh'a kuvvet verip onu kıyâm etdirmişdi.
Süleymanşâh, pederi üzerine yürüyüp Kastamonu emâretini zabt edecekdi. Çünkü
pederi kötürümdü. Bütün umûr-ı hükûmet, birâderi İskender Bey'in elinde kalmışdı. İskender
Bey, birâderiyle harb [129] ederken maktûl oldu. Bâyezîd Bey, derhâl Amasya'da olan
mahdûmu İsfendiyâr Bey'i çağırdı.
İsfendiyâr Bey, 785 senesinde askerini alıp Amasya'dan çıkdı. Kastamonu'ya gidip
kardaşı Süleymanşâh ile harb etdi. Süleymanşâh mağlûb olup Hünkâr Murâd Bey'e ilticâ ederek
hem kendi yakasını ölümden hem de Amasya'yı İsfendiyâr Bey'in istîlâsından kurtarmış oldu.
Makrîzî "Kitâbü's-Sülûk"unda diyor ki: "785 senesinde Sencâr, Tekrît,
Kayseriyyetü'r-Rûm beyleri tarafından adamlar gelip memleketlerinin Mısır memâlikinden ve
kendilerinin de Mısır beylerinden, vâlîlerinden olmalarını taleb etmişlerdi. Kabûl edilip her
birine taraf-ı sultânîden emirler yazıldı. Teşrîfât-ı sultâniyye erzân buyuruldu".
İsfendiyâr Bey'in Amasya'dan kalkıp gitdiği anda kuvvet bulan Emîr Ahmed Bey,
Amasya'yı tehdîd eden Çonkarlar'la harb ederek onları dağıtdı. Bunların başına geçen
Bahtiyâroğlu Kara Devletşâh'ı kaçırdı. Timurhânoğlu Koç Hüseyin Bey'i Çorumlu emîri nasb
edib oraları emniyyet altına aldı.
Bundan sonra dönüp Osmâncığa geldi. Kendisini Bâyezîd tarafından mansûb bir emîr
sayan Beyleroğlu Mahmûd Bey'i Osmâncık'dan kaldırıp Tokat'a gönderdi. Yerine birâderi
Abdullah Bey'i Osmâncık beyi yapdı.
Canik ve Samsun taraflarında ser-bâzâne hareket eden Tâceddîn Bey üzerine Lâdik
emîri Kubâdoğlu Alî Bey'i gönderdi. Samsun emâretini ona verdi. Bu sûretle oraları da inkıyâd
[130] ve inzibât altına aldı.Yeni bey Lâdik emîri oldu.

738
440