Page 444 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Şehzâde Yıldırım Sultân Bâyezîd, Osmâncık'dan Kadı Burhân'a bir elçi gönderdi. Kadı
Burhân'ın Amasya emâreti hudûdundan çekilip gitmesini taleb etdi. Osmâncık kasabasında bir
müddet oturdu.
Azîz bin Erdeşîr el-Esterebâdî, Bezm ü Rezm'inde diyor ki: "Bu esnâda 530 Osmânoğlu
Osmâncığa gelip oradan bir elçi gönderdi. Elçi gelip i'lâm-ı keyfiyyet ve edâ-yı risâlet etdi.
Sultân Kadı Burhân buyurdu ki, ''Osmâncık bize âid bir memleketdir. Oradan kalkıp
gitmelidir'."
Şehzâde Sultân Bâyezîd, Osmâncık'dan kalkıp Gümüş kasabasına geldi. Gümüş emîri
Hacı Muhammed Bey'in konağına indi. Burada bir gün kaldıkdan sonra Amasya'ya
müteveccihen hareket etdi.
Şehzâde Yıldırım Bâyezîd, ağleb-i ihtimâl Amasya şehrine 788 senesi gurre-i
şevvâlinde, ya'nî ramazân bayramının birinci günü büyük ve şânlı bir ihtifâl içinde geldi.
Amasya emîri Ahmed Bey'in sarâyına indi. Amasya vilâyeti Osmanlı memâlikinden ma'dûd
olduğu her tarafa bildirildi.
Sultân Bâyezîd-i Sânî ulemâsından Mevlânâ Hadîdî, târîh-i manzûmunda [136]
Yıldırım Sultân Bâyezîd'in Amasya'ya geldiğini şöyle yazıyor:

Yine cem' etdi leşkerler firâvân
Yürüdü mülk-i Rûm'a 531 Yıldırım Hân

Amâsiyye diyârına ki yetdi
Amâsiyye beyi onu işitdi

Hemân iklîminin a'yânın aldı
Şehe hayli yer istikbâle geldi

İledip şâhı tahtın itdi teslîm
Dedi ben kulunam senindir iklîm

Merâtib buldu âlî şeh katında
Huzûr-ı tâm itdi hazretinde

Türkiye müverrihleri, Amasya vilâyetinin Osmanlı Devleti'ne iltihâkı târîhini ta'yînde
ihtilâf etdikleri hâlde hiçbiri de kuvvetli bir delîl ibrâzıyla mâdde-i ihtilâfı kesip atmağa
muvaffak olamamışlardır.
Vekâyi'in cereyânı gösteriyor ki Amasya emâreti, Osmanlı Devleti'ne iltihâk ederek
Osmanlı pâdişâhlarının himâyesini kabûl etmiş, bu sûretle emâretin Hacı Şâdgeldi sülâlesinde
bekâsını te'mîn edebilmişdi.
Amasya emâreti, ne Osmanlı devleti tarafından cebren feth edilmiş, ne de Osmanlı
Türkleri'yle harb ederek mağlûb olmuş değildi. Belki bir şu'ûr-ı millî ile Osmanlı Türkleri'nin
kurmağa çalışdıkları millî vahdete iltihâk ederek Türklüğü yükseltmeye himmet etmişdir.
Amasyalılar, Türk birliğinin büyük fâ'idelerini herkesden evvel takdîr ederek Osmanlı
Devleti'nin İç Anadolu'ya doğru nüfûz ve inkişâfına ya'nî Türk birliğinin Anadolu'da ilk
te'essüsüne pîşdâr olmuşlardı.
Bundan dolayı Amasyalılar'ın Osmanlı Türkleri'yle birleşmesi târîhen [137] şâyân-ı
dikkat bir uyanıklık ve irfân eseridir. Bu irfânlarıyla Amasyalılar ve hâssaten Hacı Şâdgeldi

530 Ya'nî 788 senesi ramazânında Kadı Burhân'ın Turhal'da oturduğu esnâda. Bezm ü Rezm.
531 Mülk-i Rûm, burada Amasya vilâyeti demekdir. O zamânlarda Amasya'ya "Vilâyet-i Rûmiyye" denirdi.
741
443