Page 439 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 3

Kadı Burhân ise galebe neş'esiyle Kazova'dan derhâl dönüp mutantan bir sûretde Tokat
şehrine girmiş, Hacı Şâdgeldi ordusunun tamâmiyle târumâr olduğu işâ'âtından ürkmüş olan
Emîr Şeyh Necîb, [122] istikbâl ederek hakîkat-i hâle vâkıf olana kadar Kadı Burhân'a mümâşât
etmeye mecbûr olmuşdu.
Lâkin Kadı Burhân'ın meydân-ı muhârebeden derhâl dönüp Tokat'a gelmesi, Hacı
Şâdgeldi'nin geride bırakdığı kuvâ-yı külliyesiyle temâs etmekden çekindiğini pek açık
gösteriyor, kendisine mu'ârız olan beyleri kendi aleyhine teşcî' ediyordu.
Ez-cümle Seydî Hüsâm Bey, esîr olan beylerle Şeyh Necîb, Ahi Nevrûz, Ferîdûn, Nebî
Beyler'in başına geçip Kadı Burhân'ın gösterişlerine ve sözlerine aslâ aldanmamalarını ve
Amasya beyi Emîr Ahmed Bey'in kuvvet ve satvetini ihtâr ederek bunları Kadı Burhân'ın
aleyhine ittifâka da'vet ediyor ve diyordu ki:
"Hacı Şâdgeldi, ihtiyâr bir zât idi. Vefât etdi. Allâh'a hamd olsun genç ve gürbüz bir
oğul bırakdı ki erliği, yiğitliği kendisinden kat kat yüksekdir. Ulus, Kayseriyye, Erzincân
beyleriyle Canitli (Canikli) Tâceddîn Bey ve sâ'ir uç beyleri ve büyükleri onunla ittifâk
etmelidirler". 527
Seydî Hüsâm'ın maksadı, Hacı Şâdgeldi'nin vefâtında esîr olan Bâbukşâhzâde Alî
Paşa'nın niyâbeti altında Eretnazâde Muhammed Bey'i taht-ı [123] emârete iclâs etmek ve
kendisi de vezîr olmakdı. Bu maksadın husûlü, bütün ümerâya nisbetle en kavî ve zî-nüfûz olan
Amasya emîri Ahmed Bey'le ittifâka bağlı idi. Alî Paşa da emîr-i müşârün-ileyhin kayınpederi
idi.
Seydî Hüsâm, bu maksada ermek için uzun zamânlara intizâr etmek lâzım geldiğini
anladı. Daha kesdirme olarak bu maksada en büyük engel ve düşman olan Kadı Burhân'ın
vücûdunu ortadan bir an evvel kaldırmak yolunu aradı.
Bunun için Kadı Burhân'ı dostâne bir sûretde Tokat'ın hâricinde bir bâga da'vet ve orada
ifnâ edilmesini arkadaşlarına kabûl etdirdi. Bunlar, Kadı Burhân'ın Kılıç Arslan'a oynadığı
oyunu Kadı Burhân'a tatbîk edeceklerdi.
Fakat Kadı Burhân'ın her tarafda hafiyyeleri vardı. Kendisine edilen da'vetden huylandı.
Kılıç Arslan'a yapdığı fenâlık hâtırına geldi. Sonra da'vetin ledünniyâtına da vâkıf olduğu hâlde
sezdirmedi. İttifâk eden ümerâyı birer sûretle taltîf ederek yek-diğerinden ayırmak yolunu
tutdu.
Müttefik beylerden Bâbukşâhoğlu Alî Paşa'yı nezdine da'vet ve güzel sözlerle, büyük
ihsânlarla taltîf ederek kendisini afv etdiğini, istediği zamân vatanına avdet edebileceğini beyân
etdi. Alî Paşa Hacı Şâdgeldi'nin bütün muhallefâtını istedi. Kadı Burhân bilâ-tereddüd verdi.
Bu esnâda Tokat emîri hakîkat-i hâle vâkıf olup Kadı Burhân'a karşı [124] vaz'iyyet
almış, müttefik beylerle tertîbâta başlamışdı. Müttefik beyler Kadı Burhân'ın za'fını anladıkları
anda bir fırsatını bulup askerine bir baskın yapdılar. Kadı Burhân'ın askerini dağıdıp kendisini
esîr etmeye ramak kalmışdı. Kadı Burhân tek başına kaçıp cânını kurtarabildi.
Kadı Burhân, bu baskından sonra ordusunu Tokat şehrinden kaldırıp hâricine çıkdı.
Emîr Şeyh Necîb de kaleye tahassün edib Kadı Burhân'ı şehre yanaşdırmıyordu. Kadı
Burhân'ın kaleyi muhâsara ve tazyîk edecek ne kuvveti ne de âlât ve edevâtı yokdu.
Kadı Burhân, bi'z-zarûre Tokat önünden de kalkıp Artukâbâd'a gitdi. Bir tarafdan
Sivas'a yazıp yeni asker istedi, diğer tarafdan Hâce Yâkût Bey'i Turhal'a Emîr Ahmed Bey
nezdine elçi gönderdi.
Kadı Burhân, Emîr Ahmed Bey'i pederinin intikâmı sevdâsından vazgeçirmeye
çalışıyor, Amasya vilâyetine kanâ'at ederek dönüp Amasya'ya gitmesini tavsiye ediyor, kendisi
de Sivas'a gideceğini bildiriyordu.

527 Bezm ü Rezm bunu şöyle ta'bîr ediyor: "Mî-goft ki egerçi Hacı Şâdgeldi ki merd-i pîr ü sâl-horde bûd vefât
yâft. Ahmedü lillâh püserî cüvân u cüvân-merd-i halef güzâşt ki be-şecâ'at u merdânegî ez'âf u âlâf est. Ve
ümerâ-yı Ulus ve Kayseriyye ve Erzincân ve Tâceddîn Cânitî vü dîger zu'amâ-yı etrâf bâ-û ittifâk dârend".
736
438