Page 598 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Hasan Paşa-Mahmûd Paşalu
Amasyalıdır. Alî bin Hamza mahdûmu olup sipâhî kayd edildi. Sipâhî meşâhîrinden olup
vüzerâdan Güzelce Mahmûd Paşa’nın tâbi’i, ba’dehû kethüdâsı olduğu münâsebetle kendisine
“Mahmûd Paşalu” dendi.
Mahmûd Paşa’nın vefâtından sonra Canik sancâğı muhassıl-ı emvâli, ba’dehû
kethüdâyeri ve mütesellimi olduğu esnâda Abaza Mehmed Paşa’nın hücûmuna karşı fevka’l-
âde müdâfa’a edib Abaza’yı Samsun’a yanaşdırmadı. Bundan dolayı takdîr edilip 1032 senesi
zilka’desinde Canik mîrlivâsı oldu.
1033 ’te Ruslar, karşı yakadan on altı şayka ile gelip, Samsun’a hücûm etdiği esnâda
seksen kişiden ibâret olan ma’iyyetiyle Ruslar’a hücûm ederek onbir pâre şaykalarını ahz ve
beşini de firâra mecbûr edib hayli esîr [397] ve ganâyim aldı.
Rusların toplarla harâb etdiği Samsun şehrini ve kal’asını i’mâr edib parlak hizmetler ve
yararlıklar ibrâz etdiği münâsebetle takdîrât-ı pâdişâhîye nâ’il olup sene-i mezbûre
zilka’desinin yirmisinde ma’iyyetine beşer akçe terâkkî ihsân buyruldu. 252
Beş yıl kadar Samsun’da hüsn-i idâresi sâyesinde kalıp 1037 zilka’desinde ma’zûlen
Amasya’ya gelip Sultân Bâyezîd evkâfı mütevellîsi olarak bir müddet istirâhat etdi. 1039 senesi
saferinde terfî’an Kefe Beylerbeyi olup gitdi.
1041 senesi cumâdelûlâsında ma’zûlen Amasya’ya gelip sânîyen evkâf-ı Sultânîye
mütevellîsi oldu. 1043 senesi şevvâlinde Trabzon Beylerbeyi olup gitdi. Ba’dehû Adana, Konya
eyâletlerine sırasıyla Beylerbeyi olup 1048’de vefât etdi. Şecî’, mukdim, sâdık bir zât idi.

Hasan Bey -Kesdekzâde
Amasyalıdır. “Kesdek Bey” demekle meşhûr mîrlivâ [398] Mustafa Bey bin Hasan
Bey’in mahdûmudur. Züamâdan olup hayli muhârebâta iştirâk etdi. 1035 târîhinden i’tibâren
üç def’a Amasya alaybeyi olduğu hâlde 1049’da vefât etdi. Oğulları Mustafa, Mehmed
Beylerdir.

Hasan Ağa-Mü’ezzinzâde
Köprülüdür. Bâlî Alî Ağa’nın kardeşi olup sipâhî meşâhîrinden oldu. 1032’de Abaza
Mehmed Paşa’ya uyup ba’zı ser-bâzâne hareketlerde bulundu. 1034’de devlete dehâlet edib afv
edildiğinden Bağdâd harbine me’mûr oldu.
Serdâr Hâfız Ahmed Paşa’nın ma’iyyetinde hayli yararlıkları görüldüğünden Köprü
voyvodası oldu. Zamân-ı azlinde Köprülü Mehmed Paşa’ya hayli yardımı dokundu. Bundan
dolayı Paşa’nın Mü’ezzinoğullarına minnetdârâne himmetleri görüldü. 1051’de vefât etdi.
Hânedân, nâfizü’l-kelim bir kimse idi. Mahdûmu Mehmed Paşa’dır.

Hasan Efendi-Gürcü İmâm el-Hâc
Amasya’nın eşrâf-ı kudâtından Üçler Mahallesi’nde câmii olan [399] Sa’dî Çelebi’nin
Gürcü kölesidir. Efendisinin hücre-i terbiyesinde hıfz-ı Kur’ân etdikten sonra i’tâk edilip Sultân
Bâyezîd medresesinde ikâmet ederek ders-i âm Bâlî Mehmed Efendi’den tahsîl-i ulûm etdi.
Bu esnâda Kâdızâde Küçük Mehmed, Yağmurköylü el-Hâc İsmâ’îl, Zileli muhaddis
Abdurrahmân Efendilerden de usûl, tefsîr, hadîs ulûmunu ahz ederek mücâz u ders-i âm oldu.
Esnâ-yı tahsîlinde Muslîzâde Şeyhü’l-kurrâ Mustafa Efendi’den de ilm-i vücûh-ı kırâ’at
almışdı.
1028’de Atabeg müderrisi, 1031’de Sultân Bâyezîd câmii imâmı ve 1044’de Sultân
Bâyezîd kürsî şeyhi olup mükerreren icâzet verdi. Fezâ’il-i ilmiyyesi her tarafa şâyi’
olduğundan talebe-i ulûm halka-i tedrîsine akın akın gelip istifâde etmişlerdir.
Hacı İlyâs Mahallesi’nde Sultân Bâyezîd câmii harîmine nâzır hânesinde ikâmet ve
Sultân Bâyezîd câmi-i şerîfinde hadîs ve tefsîr ve usûl tedrîsâtına muvâzabet ve halka va’z ü

252 Bu vak’ayı ve mükâfâtı i’lâm eden iki kıt’a fermân-ı âlî görüldü.

592
597