Page 601 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 8
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

[406] Ancak ba’zı şüfe’â vâsıtasıyla hidemât-ı mühimmesi ve isnâd edilen mezâlimin
müretteb olduğu pâdişâha arz edilerek Sadr-ı a’zam Bosnalı Sarı Tarhuncu Ahmed Paşa’nın
garazkârlığı anlaşıldığından yoldan i’âde edilip eski mevki’ini buldu.
1063 senesi rebîülâhirinde Tarhuncu Ahmed Paşa’nın i’dâmıyla Çerkez Dervîş Mehmed
Paşa, sadârete geldikte surre-i hümâyûn emîni olarak nâ’il-i teveccüh olduğu esnâda
rukabâsının durmayıp pâdişâhı iğzâb edecek vak’alar arz edildiğinden sene-i mezbûre
cumâdelâhiresinde İstanbul’da i’dâm edildi.
Mi’mâr Kâsım Ağa’nın gayzı bu kadarla kalmadı. Mûmaileyhin İstanbul ve Amasya’da
olan bütün emvâl ü emlâki müsâdere edilerek Amasya’da Üçler Mahallesi’nde kâ’in peder-
mânde hânesi mahdûmu Mehmed Bey’e bırakıldı. Mukdim, iş-güzâr, hayli müşkil işleri
suhûletle becermiş, şedîdü’ş-şekîme bir devlet adamı idi. 254 Mi’mâr Kâsım Ağa buna yaptığının
cezâsını sadârete getirdiği Köprülü Mehmed Paşa’dan gördü. [407]

Hasan Efendi -Bağlıcalı Hâfız
Amasya’nın Geldiklan nâhiyesinde Bağlıca köyünden Mehmed oğludur. Amasya’da
Sultân Bâyezîd medresesinde hıfz-ı Kur’ân edib kâdızâde Hâce Mehmed İlmî Efendi’nin halka-
i tedrîsine mülâzemet ederek ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm oldu.
Yıllarca tedrîs-i ulûm edib “Bağlıcalı Hâfız Efendi” demekle iştihâr etdi. Mu’ahharan
ba’zı medârise müderris ve 1059’da Halfet Gâzi medresesiyle mütekâ’id olduğu hâlde 1065
senesi hilâlinde vefât etdi. Âlim, fakîh, müteşerri’ bir ders-i âm-ı meşhûr idi.

Hasan Dede-Nâbî Dede
Amasyalıdır. Amasya Mevlevî-hânesi dervîşânından Dervîş Alî oğludur. Güzel neyzen
olduğundan Bayram Paşa’nın binâ etdiği mevlevî-hânenin neyzenbaşı oldu. Yıllarca vazîfesine
devâm edib 1067 hudûdunda vefât etdi. Sâlih, şâir, mûsikî-şinâs bir zât idi. “Dede” demekle
meşhûr olup mahdûmu Hüseyin Ağa’dır. [408]

Hasan Paşa-Abaza
Köprülüdür. Köprü’nün voyvodası ve meşhûr a’yânı olan Durak Ağa’nın kölesi Çerkes
Ahmed Ağa’nın oğludur. Köprü kasabasında doğup orada büyüdü. Sonra akrabâsından olan
Abaza Mehmed Paşa’ya intisâb ederek yanında bölükbaşı ve “Küçük Abaza” demekle meşhûr
oldu.
1044 senesi saferinin selhinde Abaza Mehmed Paşa’nın i’dâmında Köprü’ye gelip sonra
Diyârbekir vâlîsi Lâdikli Tayyâr Mehmed Paşa’ya intisâb etdi. 1048 senesi rebîülevvelinde
Tayyâr Paşa sadr-ı a’zam oldukta kapıcılar kethüdâsı olarak temâyüz eyledi. Bağdâd harbinde
ibrâz-ı şecâ’at eylediğinden Paşa’nın şehâdeti üzerine Türkmen ağası oldu.
1051’de Türkmen ağalarını celb ü istimâlet ederek ba’zı metâlib der-meyân edeceği hiss
olunmakla azl edilip Köprü’ye gönderildi. 1053 senesi zilka’desinde sadr-ı a’zam Kara Mustafa
Paşa’nın i’dâmı üzerine enderûn ağalarına takdîm eylediği hedâyâ sâyesinde sânîyen Türkmen
ağası oldu.
1057’de zâlimâne harekâtı yüzünden azl olundukta [409] huzûr-ı şâhânede ba’zı ricâl ü
ahvâlden arz-ı şikâyet etmek bahânesiyle pek çok haşerâtı ma’iyyetine alıp Üsküdar’a doğru
hareket eylediği İstanbul’a telâş ve dehşet verdiğinden 1058’de üçüncü defa Türkmen ağalığını
aldı.

254 Birkaç def’a voyvodası olduğu Zile kasabasında ahşâb bir câmi’-i şerîf binâ edip ba’zı dekâkîn vakf etdiği
kuyûd-ı vakfiye defterlerinin tetebbu’âtından anlaşıldı.

595
600