Page 599 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 8
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

nasîhat ve îfâ-yı vazîfe-i imâmet ederek imrâr-ı [400] evkât edib 1053 senesi ramazânının
yirmisinde dâr-ı na’îme irtihâl etdi.
Gâyet âlim, fâzıl, muhakkik, ulûm-ı şer’iyye ve edebiyyede mütebahhir, akliyyede mâhir,
müteşerri’, kanâ’atkâr, zâhid, tam ma’nâsıyla bir imâm-ı vâ’iz, şeyhü’l-kurrâ, savt ü edâsı güzel
bir zât-ı sütûde-simât idi.
Mahdûmları Mustafa, Ma’rûf, Abdurrahmân Efendiler de ulemâ-yı kudâttan idiler.
Telâmizesi çoktur. Bunların içinde tefsîr ve me’ânîde asrının üstâd-ı yegânesi olan Mevlânâ el-
Hâc Hızır Efendi pek meşhûrdur. Mustafa Efendizâde Hasan Efendi de ma’rûftur. Evlâdına
“Gürcü İmâmzâdeler” dendi.

Hasan Efendi-Mevlânâ Kâtibî
Amasyalıdır. Fağfûr Paşa evlâdından Kâtibzâde Mehmed Efendi bin Hasan Efendi’nin
mahdûmudur. Meşâhîr-i fuzalâdan Yağmurköylü el-Hâc İsmâ’îl Efendi’den vesâ’ir ulemâ-yı
asrından ahz-ı ulûm edib ders-i âm ve medâris-i adîdeye müderris oldu.
1043 senesi muharreminde Atabeg müderrisliğinden kassâm-ı askerî ve cumâdel [401]
ûlâ gurresinde Amasya kâdısı oldu. Ba’dehû mükerreren azl ü nasb edildi. Ba’dehû Sivas, Canik
gibi bilâd-ı mühimmeye kâdı olup 1054 muharreminde Amasya kazâsından ma’zûlen vefât etdi.
Âlim, ta’lîk-nüvîs, fakîh olup kazasker Amasyalı Hasan Efendi’nin akrabâsından ve
mevâlî-i devriyyeden idi. Amasya’da menzil-hâne civârında bir çeşmesi vardır. Oraya “Kâdı
Çeşmesi” dendi. Mahdûmları Mustafa, Abdulbâkî Efendilerdir.
Mustafa Efendi, Rûmeli kudâtından idi. Abdulbâkî Efendi de Anadolu kudâtından olup
mahdûmları es-Seyyid Mehmed, Hasan Efendilerdir. es-Seyyid Mehmed Efendizâde es-Seyyid
İbrâhim Çelebi 1147’de ceddinin çeşmesini i’mâr etmişdir. Bunlara “Kâdızâdeler” dendi.

Hasan Efendi -Narhî
Amasya Kal’ası dizdârı Arnavut Sinan Ağa bin Alî Ağa mahdûmu ve mi’mâr-ı meşhûr
Kâsım Ağa’nın birâderzâdesi ve dâmâdıdır. 253 Amasya’da doğup İstanbul’da amcasının [402]
himâyesinde tefeyyüz ederek 1048’de Kemânkeş Kara Mustafa Paşa’nın sadâretinde baş-
muhâsebeci, 1051’de Arpa emîni, 1053 senesi şevvâlinde tersâne emîni oldu.
1053 zilka’desinde sadr-ı müşârün-ileyhin i’dâmı üzerine etbâ’ının her biri birer derde
giriftâr olduğu esnâda 1054 senesi muharreminde Rodos’a nefy olunup oraya vusûlünde katl
edildi. Cesûr, cebbâr, iş-güzâr idi. Bunun dâmâdı Hasan Efendi de diğer Sinan Ağazâde olup
ricâldendir.
Gerek Kâsım Ağa’nın ve gerek bunun Amasya, İstanbul, Yanya İl-basan, Delvine
bilâdında evkâf u hayrâtı ve her ikisinin de müte’addid vakfiyeleri vardır. Evlâdı el-yevm bu
vâkıflara mütevellîlerdir.

Hasan Ağa-Yeniçerioğlu
Amasyalıdır. “Paşa” demekle meşhûr Amasya serdârı Hüseyin Ağa’nın oğludur. Altıncı
cemâ’at efrâdından yeniçeri olup şecâ’atle iştihâr etdi. Serdâr-ı meşhûr Hacı Mehmed Ağa’ya
dâmâd ve hayli müddet yasakçı oldu. 1042’de Amasya serdârı olup Irak, Revân muhârebâtında
ibrâz-ı şecâ’at ederek nâm-dâr olduğundan 1047’de Çolak Hüseyin Paşa’nın silahdârı olup
müşârün-ileyhin ma’iyyetinde devr-i vilâyât etdi.
1058 senesi rebîülevvelinde Hüseyin Paşa Amasya ve Karahisâr-ı Şarkî mutasarrıfı iken
Vardar Alî Paşa’nın katline me’mûr olduğundan beraber gitdi. Köprülü Mehmed Paşa da bu işe
me’mûr idi. Hüseyin Paşa, biraz geç hareket etdiğinden Köprülü Paşa’yı Vardar esîr etmişdi.

253 Kâsım Ağa’nın l050 târîhli vakfiyesinde böyle mestûrdur.

593
598