Page 258 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Âlim, sâlih, müteşerri’ bir zât idi. Mahdûmu, mevâlîden “Molla Şeyh” demekle meşhûr
Ahmed Efendi’dir. Amcası Ali Efendi’dir. Bunun oğulları Osmân, Hasan Ağalardır. Osmân
Ağazâde Sarrâc Ömer Ağa ve Hasan Ağa’nın oğulları Bostancı İbrâhim Ağa ile Abdî Paşa’dır.

Sırrî Mehmed Efendi-Belîğzâde, el-Hâc, es-Seyyid
Amasyalıdır. Fuzalâ-yı şu’arâdan Belîğ Abdullah Efendi bin Mehmed’in mahdûmudur.
Amasya ve İstanbul’da tahsîl-i ulûm edib mücâz u ders-i âm ve Nûr-ı Osmâniyye vâ’izi oldu.
Ba’dehû tarikât-ı Kâdiriyye meşâyihinden hilâfet alıp 1184’de Nazmîzâde tekkesi şeyhi oldu.
Kürsî meşâyihi tarîkinde terakkî ederek mu’ahharan Ayasofya kürsî şeyhi olup bütün
meşâyihin re’îs-i muhteremi oldu. 1216’da Kâdirî-hâne şeyhi olup bütün Kâdirîlerin merci’i
olduğu hâlde 1226’da irtihâl etdi. Kâdirî-hâne’de medfûndur. Meşâhîr-i ulemâ ve meşâyihten
bir zât idi.

Sezâyî Abdullah Efendi-Haydarzâde, es-Seyyid, eş-Şeyh
Amasyalıdır. Çile-hâne şeyhi ve mütevellîsi es-Seyyid Hâfız Mehmed [226] Efendi bin
es-Seyyid eş-Şeyh İbrâhim Efendi bin es-Seyyid Mahmûd bin es-Seyyid Hasan bin es-Seyyid
Haydar Efendi’nin mahdûmudur. Tahsîl-i ma’âriften sonra pederinin zamân-ı meşîhatinde
zâkir-bâşı oldu. Hıfz ü sadâsı güzel olduğundan tekkeyi şenletdi.
1168’de pederinin irtihâlinde Çile-hâne medrese i’tibârıyla ulemâdan Hâfız es-Seyyid
Mahmûd Efendi müderris olduysa da 1172’de ref’ edilip yine tekke i’tibâr edilerek şeyhi ve
mütevellîsi oldu. Ba’dehû kısmen medrese ve kısmen tekke i’tibârıyla meşîhat ü tevliyet
uhdesinde kaldı. Müderrisliği de Süleyman Efendi’ye tevcîh edildi.
Çile-hânede kırk yıldan ziyâde icrâ-yı meşîhat ve îfâ-yı va’z ü nasîhat ederek zikr ü
ibâdetle iştigâl edib 1214 senesi evâhirinde dâr-ı bekâya irtihâl etdi. Âlim, hâfız-ı Kur’ân,
mûsikîye âşinâ, sadâsı güzel, şâir, mu’âşereti lezîz bir seyyid-i kerîm idi. Bilâ-veled-i zükûr
olup tevliyet kerîmesi Şerîfe Hâtun’a verilmiş, meşîhat de zamîme-i tedrîs olmuşdur. Amasya
şu’arâsının mecmû’a-i eş’ârı yanmasaydı, ilâhiyât-ı latîfesinden bir kısmı yazılırdı. [227]

Sa’deddîn İsmâ’il Çelebi-Ebû’l-Me’âlî, el-Mahmûdî
Bitlis civârında Mahmûd-âbâd kasabasından Mehmed bin Süleyman mahdûmudur.
Evâ’il-i hâlinde Şâm’a gidip meşâhîr-i fukahâdan Sadreddîn Ebû’r-Rebî’ Süleyman bin Ebi’l-
İzz el-Ezrâ’î’nin halka-i tedrîsinde ikmâl-i tahsîl ederek Amasya’da ikâmet ve neşr-i ulûma
himmet etdi.
Yıllarca tedrîse mülâzemet edib 682’de a’yân-ı müderrisînden görüldü. Ba’dehû
Amasya kadı-l-kudâtı Mevlânâ Ziyâeddîn Îsâ bin Ali el-Hakkârî tarafından Amasya nâibi ve
ba’dehû bir aralık Amasya kadı-l-kudâtı olup 703 sâlinden sonra vefât etdi. Kibâr-ı kudât u
ulemâdan bir zât idi.
Silsile-i ilmiyyesi ve icâzeti Sadreddîn Süleyman el-Ezrâ’î, Cemâleddîn Mahmûd el-
Hasîrî el-Buhârî, Fahreddîn Hasan Kâdıhân el-Uzcendî, Zahîreddîn Hasan el-Merginânî,
Burhâneddîn Abdülâzîz el-Buhârî vâsıtalarıyla Şemsü’l-e’imme Muhammed es-Serahsî’ye
müntehîdir. Amasya’da sülâle-i ilmiyyesi hayli zamân devâm etdi. [228]

Sa’deddîn Süleyman Çelebi-Ahî
Nahcivânlıdır. Abdullah oğlu olup tahsîl-i ma’ârif ederek Amasya’ya geldi. Emîr-i kebîr
Musliheddîn Kutlu Şâh’a intisâb edib umûr-ı mâliyesinde istihdâm edildi. Fahreddîn Mehmed
Cevherî’nin irtihâlinden sonra Hacı Şâdgeldi Paşa’ya defterdâr oldu.
İçerişehrin cihet-i garbiyyesinde meydan kapısının iç tarafında ikâmet etdiği mahalle
Ahî Sa’deddîn Mahallesi dendi. Hacı Şâdgeldi Paşa’nın umûr-ı mâliyesini ıslâha bezl-i makdûr
edib 780 senesi şevvâlinde vefât etdi. Zâviyesi hazîresinde medfûndur.

251
257