Page 300 - 6-8
P. 300
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Süleyman Ağa-Sarı Gürcü
Ahıskalıdır. Kara Çavuşzâde Süleyman Paşa’nın tâbi’i iken hüsn-i tedbîr u cesâretiyle
kendisini sevdirip kethüdâsı oldu. 1078’de paşanın irtihâlinde Amasya’da ikâmet edib sonra
Ahıskalı Mehmed Paşa kethüdâsı olarak 1088 senesi ramazânında Mehmed Paşa Amasya
mutasarrıfı oldukta tarafından Amasya mütesellimi oldu. Üç buçuk ay mütesellimliği idâre etdi.
1092’de Amasya boya tamgası mukâta’ası emîni, 1095’de Sivas vilâyeti cizye muhassılı,
1097’de Amasya mukâta’atı [366] emîni olduğu hâlde 1099’da vefât etdi. Amasya a’yânından
hânedân, âkil bir kimse idi. Mahdûmu Mehmed Ağa “Mühürdâr” demekle meşhûr olup bunun
mahdûmu Süleyman Ağa’dır. Bunlara Amasya’da “Ahıskalıoğulları” dendi.
Süleyman Efendi-Gümüşlü
Amasya’nın civârında kâ’in Gümüş kasabasından Ali oğludur. Gençliğinde Amasya’ya
gelip Sultân Bâyezîd Medresesi’nde ikâmet ve Amasya müftüse Allâme Hızır Efendi’nin halka-
i tedrîsine mülâzemet ederek ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm oldu.
Yıllarca tedrîse devâm edib Ayâs Ağa Medresesi müderrisi oldu. Tûl müddet Şâmlılar
Mahallesi’nde ikâmet edib Ayâs Ağa Câmii kürsî şeyhi de olduğu hâlde 1105 senesi hilâlinde
vefât etdi. Kibâr-ı ulemâdan vâ’iz, sâlih bir zât idi.
Süleyman Efendi-Halvetî, eş-Şeyh
Amasyalı Mehmed oğludur. Tahsîl-i ulûm etdikten sonra eş-Şeyh Süleyman Dede’nin
meclis-i zikrine mülâzemet edib ondan münîb olduğundan 1088’de şeyhzâdesi eş-Şeyh Ömer
Efendi’nin irtihâline binâ’en Çevikce Baba tekkesi şeyhi oldu. [367]
1099’da sâdâtın tuğyânına bâ’is olduğu töhmetiyle azl edilip İstanbul’a gitdi. Orada kürsî
meşâyihi silsilesine dâhil olup Galata’da Arab Câmii kürsî şeyhi olduğu hâlde 1112 senesinde
vefât etdi. Âlim, kâmil, muhibb-i ehl-i beyt idi. Bu yüzden derde uğradı.
Süleyman Ağa-Türedizâde el-Hâc
Amasyalıdır. A’yândan el-Hâc Kâsım Ağa bin Türedi Hüseyin Ağa bin Kâsım Ağa’nın
mahdûmudur. Sipâhî meşâhîrinden olup Köprülü Mehmed Paşa birâderi Amca Hasan Ağa’nın
kethüdâsı olarak İstanbul’da “Deli Süleyman Ağa”diye meşhûr oldu.
1095 senesi muharreminde Kara İbrâhim Paşa’nın sadâretinde Köprülü Paşa’nın evlâd ü
etbâ’ı azl ü nefy edildiği esnâda şöhretinden dolayı bu da Amasya’ya gönderildi. 1097’de
İbrâhim Paşa’nın azlinde Tokat voyvodası ve Amasya beytü’l-mâl emîni, 1099’da ma’zûlen
gelip Bâyezîd Paşa vakfı mütevellî kâi’m-makâmı oldu.
1102’de Köprülüzâde Fâzıl Mustafa Paşa’nın [368] sadâretinde Amcazâde Hüseyin Paşa
İstanbul kâ’im-makâmı olduğu esnâda surre-i hümâyûn emîni olup Hicâz’a gitdi. Mütevellî
kâ’im-makâmlığı uhdesinde kalıp yeğeni el-Hâc Hüseyin Ağa da kethüdâsı oldu.
1103’de Hicâz’dan İstanbul’a avdet edib orada kaldığından zilka’desinde Bâyezîd Paşa
mütevellî kâ’im-makâmlığı uhdesinden ref’ edildi. Ba’dehû ordu-yı hümâyûn kasabbaşısı olup
1113’de vefât etdi. Oğulları Mehmed, Kâsım Ağalara “Kasabbaşızâdeler” dendi.
Süleyman Bey-Yörgüç Paşazâde
Amasya a’yânından Yörgüç Paşa vakfı mütevellîsi Mustafa Bey bin Ali Bey’in
mahdûmudur. 1086’da pederi tagayyüb etdikte Havza’da Yörgüç Paşazâde Mustafa Bey’in
imâreti vakfına mütevellî olduğu gibi 1099’da Amasya’da Yörgüç Paşa vakfına da mütevellî
ve ba’dehû meclis-i a’yân a’zası olduğu hâlde 1123’de vefât etdi.
Süleyman Paşa-Pîrîzâde
Amasyalıdır. Amasya’da meskûn Gürcülerden Çelebi Mehmed [369] Ağazâde Pîrî
Ağa’nın mahdûmu ve vezîr İbrâhim Paşa’nın birâderidir. Bayburdluzâde Kara İbrâhim Paşa’nın
293
299