Page 484 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

gitdi. Talâkat-ı lisânı Şâh Abbas’ın nazar-ı dikkatini celbetmişdi. Ba’dehû Sancakbeyi olup
Hâfız Ahmed Paşa’nın maiyyetinde Bağdat muhârebelerine iştirâk ve 1038’de vefât etdi. Tahsîl
ve terbiyesi güzel, Fars diline vâkıf, hazır cevâb, mütekellim ve natûk idi. Mahdûmları Ârifî
İbrâhim Efendi, İsmail, Mahmûd beylerdir. Bunlara Çavuşzâdeler de dendi.

Abbas Ağa-Zor
Amasyalı ümerâdan Koloğlu Mehmed Bey’in oğludur. Pederinin irtihâlinde sipâhi olup
Girit, Hotin ve Viyana muhârebelerinde yararlıklar gösterip iştihâr etdi. [407]
Birkaç defa Amasya kethüdâyeri sonra Sivas mütesellimi, Tokat voyvadası ve Amasya
beytü’l-mâl emîni oldu. Ancak 1098’de ma’zûl olmasından canı sıkılıp Yeğen Osmân Paşa’ya
uydu. Gâyet yiğit olduğundan “Zor Abbas” demekle meşhûr oldu.
1099’da Ankaralı Gedik Mehmed Paşa Sivas Beylerbeyi oldukda tarafından Sivas
mütesellimi olmuşdu. Birkaç ay sonra Yeğen Osmân Paşa fermânlı olup kendisine uyanlar
tenkîl edildiği esnâda vâlî Mehmed Paşa Çorum mutasarrıfı Ceridoğlu Mehmed Paşalar ile
Erzurum vâlisi Çorumlu vezîr Dursun Mehmed Paşa’ya ilticâ etmişlerdi.
Vâlî Dursun Paşa bunları ibtidâ güzellikle kabûl ederek konağında ağırladı. Müteâkiben
gelen fermân-ı âlî üzerine üçünü de bağlayıp mahfûzen İstanbul’a gönderdi. 1101 senesi
muharreminin ikinci günü İstanbul’a girdikleri gün üçü de i’dâm edildi.

Abbas Efendi-Rûznâmeci Hacı
Amasya sipâhilerinden Mehmed Ağa’nın oğludur. Eski sarayın Baltacılar kethüdâsı olan
Amasyalı Hacı Hüseyin Ağa’nın ma’rifetiyle Enderûn-ı Hümâyûn’a girdi. Burada tahsîl [408]
ve terbiye görüp terakkî etdi. Dâmâd Ali Paşa sadâretinde bundan huylanıp Hacegânlık
rütbesiyle taşraya çıkardı.
1128’de küçük rûznâmeci olduğu esnâda hâmisi Hacı Hüseyin Ağa vefât eylediğinden
onun ferâşet-i semen hissesini aldı. Ba’dehû devr-i menâsıb ederek Anadolu muhâsebecisi oldu.
1147’de ma’zûl ve 1148 cumâdelûlâsının yirmi dördünde merhûm oldu. Mahdûmları Ahmed,
Mehmed Ağalardır. Ferâşet hissesi Ahmed Ağa’ya tevcîh edildi.

Abbas Efendi-Turhalîzâde Hacı
Amasya eşrâfından esbak menzilci başı Turhallı Hacı Hüseyin Ağa’nın oğludur. Iydîzâde
Hacı Âkif Mustafa Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib yıllarca ders-i âm ve tedrîs-i ulûm ederek be-
nâm oldu. Servet ve gınâsı olduğundan medrese müderrisliğinden çekindi. Hacîyan ve a’yân
meclislerine a’zâ olup 1194’de vefât etdi. A’yân-ı ulemâdan idi. Turhallıoğlu denirdi.

Abdülahad Bey-Âbâdoğlu
Amasya’nın Hakâla nahiyesi Beyi Sündük bin Âbâd [409] Bey’in oğludur. Hacı Şâdgeldi
Paşa zamanında ümerâdan olup Amasya emâreti Osmanlı İmparatorluğuna iltihâk etdikde
bütün Rumeli ve Ankara muhârebelerine girdi. Çelebi Sultân Mehmed’in istiklâline çalışdı.
Bu sûretle Çelebi Sultân Mehmed’in emniyyet-i tâmmesini kazandığından Edirne Sarayı
nâzırı oldu. 818’de yapılan Umur Bey’in vakfiyesinde “mü’temenü’l-mülûk ve’s-selâtîn” diye
tavsîf edildi. 823’de vefât etdiği zannolunur. Sâdık, müstakîm bir pîr-i muhterem idi.

Abdülahad Efendi-Şeyhzâde
Amasya’da Çilehâne Tekkesi şeyhi ve vakfı mütevellîsi Şeyh Hüsameddîn Hüseyin
Efendi bin Abdurrahman Efendizâde Hâfız Ahmed Efendi’nin oğludur. Şeyh Hüsameddîn
Halvetî hazretlerinin himâyesinde tahsîl ve tefeyyüz edib bir müddet Çilehâne şeyhi oldu. Sonra
amcazâdesi Abdî Efendi’nin istihkâk da’vâsıyla ma’zûl kaldı. Daha sonra Hazreti Pir İlyâs
türbedârı ve şeyhi olduğu halde 1078 hudûdunda vefât etdi. Âlim, âbid, kâmil, Halvetî-meşreb
idi. “Şeyh Ahad” ve bazen “Şeyh Evhad” demekle meşhûr idi. [410]

479
483