Page 62 - 6-8
P. 62
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Emin Efendi bin es-Seyyid Mehmed Efendi’nin mahdûmudur. Hıfz-ı Kur’ân ve tahsîl-i irfân
ederken 1187’de pederinin vefâtı üzerine Pervâne Bey vakfı mütevellîsi oldu.
Bâ’dehû 1216 şevvâlinde pederinin vefâtıyla Gümüşlüzâde Câmi-i şerîfi imâmı olup savt
ü edâsıyla câmi-i mezkûr şenlendi. Kırk yıldan ziyâde imâmet edib 1273’de dâr-ı bekâya rihlet
etdi.
Sulehâdan nâfızü’l-kelîm, Hâfız-ı Kur’ân, mücevvid kârî bir zât idi. Oğulları es-Seyyid
el-Hâc Ebûbekir, Mustafa, Mehmed Emin Efendilerdir. Hacı Hâfız Ebûbekir Efendi’nin evlâd-
ı ahfâdı ma’rûfdur. Hâfız Mehmed Emin Efendi mecânîn-i meşhûreden idi. Mustafa Efendi
câmi-i mezkûr imâmı idi. [179]
Hakkı İbrâhim Efendi-Halvetî es-Seyyid eş-Şeyh
Amasyalı Ali mahdûmudur. Eş-Şeyh Hasan Sinanî Efendi’nin hulefâsından es-Seyyid eş-
Şeyh Osmân Efendi’nin halka-i zikr ü irşâdında tahsîl-i irfân ve tekmîl-i sülûk ederek mûmâ-
ileyhden hilâfet aldı.
Bâ’dehû a’yândan esbak Amasya mütesellimi Ak Hasanzâde Hâfız el-Hâc Hasan Ağa’nın
1244’de Abdüllatîf Efendi Kütübhânesi ittisâlinde yaptırdığı zâviyesi şeyhi olup on yıl kadar
burada tezkîr ve irşâd-ı halk ile iştigâl ederek 1250 senesi recebinin on yedinci günü dâr-ı naîme
irtihâl etdi.
Âlim, sâlih, münzevî, mazınneden bir zât-ı sütûde-simât idi. Şâir, âşık-meşreb olup
tekkesinde İlâhiyâtı okunur. Zikr ü tevhîd esnâsında halk-ı teshîr edecek hâlât ü vecd irâe
ederdi. Vaaz ü nefesi müessir, bükâsı gâlib idi. Hulefâsından es-Şeyh Mansur Efendi yerini
tutdu.
Hakkı İsmail Paşa-Hacı Said Ağazâde es-Seyyid
Amasyalıdır. Dergâh-ı âlî kapıcı-başılarından olup [180] Hâfız Seyyid Paşa’nın kethüdâsı
ve Hüsameddîn Temennâyî mütevellîsi Geyiklioğlu el-Hâc Said Mehmed Ağa bin İsmail Ağa
bin Mehmed Ağa bin Geyikli el-Hâc Hasan Ağa’nın mahdûmudur.
Gümüşlüzâde Mahallesi’nde doğdu. Pederinin hayatında Amasyalızâde Hacı İbrâhim
Efendi’nin himmetiyle teberdârân-ı hâssa silkine girdi. Enderûnda terbiye görüb peşkir
ağalığına kadar terakkî gördü. 1218’de dergâh-ı âlî kapıcı-başılığıyla taşra çıkarıldı.
1222 senesi rebîülevvelinde hal’i Selîm Hân’ı fitnesinde Efendisi maktûl olduğundan
Amasya’ya geldi. 1224’de beş yüz nefer gönüllü neferâtına baş-bûğ olarak Rus harbine gitdi.
Ba’de’l-avdeh 1227’de sânîyen sekiz yüz nefer baş-buğu olarak Yergöğü Kal’ası muhâfazasına
gitdi.
Orada yararlıklar gösterdiğinden 1230’da İzmid mütesellimi ve 1232’de Silahdâr Hâfız
Ali Paşa vezâretle Yergöğü muhâfızı oldukta müşârün-ileyhin kethüdâsı olarak sânîyen
Yergöğü Kal’asına gitdi. 1234 senesi evâilinde Hâfız Paşa hastalandığından Yergöğü Kal’ası
muhâfızı vekili oldu. [181] ve sene-i mezbûrenin rebîülâhirinde Hâfız Paşa’nın irtihâli üzerine
bâ-rütbe-i mîr-i mîrâni Yergöğü muhâfızı ve 1235 senesi cumâdelâhiresinin yirmi yedisinde
ilâveten Köstendil sancâğı mutasarrıfı oldu.
1236’da Rum isyânının mürevviclerinden İbsilanti ve oğlu Aleksandr ve Dimitri
hâinlerini ta’kîb ederek Yergöğü civârında Dimitri ve Hristo ve sâir haveneden çoklarını hayyen
der-dest ve bir çoklarını da i’dâm ederek kellelerini İstanbul’a irsâl etmekle “Aferin Hakkı
Paşa’ya Hakkı-ı Teâli berhûrdâr eylesün” diye taltîf-i padişâhîye mazhâr oldu.
1237’de İbsilanti oğlu Aleksandr’ın etrafa neşr etdiği tahrik-âmîz evrâkını toplayıb
bunları neşr eden Rum müfsidlerinden dördünü ahz ve i’dâm ve kesik başlarını evrâklarıyla
beraber İstanbul’a takdîm etmekle karîn-i takdîr-i âlî olup yirmi beş kuruş harçlık atiyyesiyle
taltîf edildi.
Binaen-aleyh 1237 senesi zilka’desinin beşinde rütbe-i vezâret ihsân buyurulub
zilhiccesinin üçüncü günü Sivas vâlîsi oldu. Fakat 1239 senesi [182] recebinde Amasya’da
51
61