Page 25 - muze

üzerinde “es- sultânü’l-muazzam (yüce sultan) unvanı yer almaktadır. 103 I. Mesud

bakır felslerine Bizans saray elbiseli figür koydurmuştur. Bu da Bizans’tan ne kadar
etkilendiklerini, ticarette içli dışlı olduklarını ortaya koymaktadır. 104 Bakır sikkelerin

darp edildiği ana darphaneler Konya, Sivas, Malatya’dır. Bunların dışında kayseri,
Erzincan, Erzurum da zaman zaman fels basan darphanelerdir. 105 II. Kılıcarslan

zamanında (1156-1192) darp ettirilen ilk gümüş sikkeler üzerinde Abbâsî halifesi el-
Nâsır-Lidînillâh’ın adı ve unvanları (el-imam ve Emirü’l-mü’minin) yazmaktadır.

Aynı şekilde II. Kılıcarslan zamanında Konya’da bastırılan ilk altın sikkede ise

Abbâsî halifesi el-Müstazî-Biemrillâh’ın adı, unvanları ile birlikte güneş kursu ve
yıldız motifleri yer almaktadır. 106 Ayrıca II. Kılıcarslan çeyrek dirhemlerde

kestirmiştir. Tarih ve darp yeri bulunmayan, babasının adının bulunduğu ve
bulunmadığı iki tip olan çeyrek dirhemlerde yıldız, üçlü benek, içi boş benek gibi

nakışlar yer almaktadır. 107 I. Alâeddin Keykubad döneminde Anadolu’da yoğun
şekilde altın ve gümüş bolluğu yaşanmış, ayarlarının yüksekliği dolayısıyla dinar ve

dirhemler yabancı memleketlerde büyük rağbet görmüştür. 108 Sultanın 11 değişik tip

altın dinarının olduğu ve sikke sayısının çokluğuyla en fazla dinar kestiren hükümdar
olduğu bilinmektedir. 109 Bu dönem iktisadi bir genişleme dönemi olup, Alâeddin

Keykubad döneminde, onun adına basılan dinarlar dünyada “Sikke-i Alai” ve

“Sikke-i Keykubadi” adıyla anılmıştır. 110 Altın sikkelerinin çoğunun Konya ve
Sivas'ta basıldığı anlaşılmaktadır; diğer darphaneler arasında Kayseri, Malatya,

Musul ve Süleymanşehir bulunmaktadır. 111 Selçuklu sikkeleri üzerinde Abbâsî
halifelerinin adları, ayet, zikir ve dua ifadeleri, Selçuklu sultanlarının lakapları, darp

şehirleri, 112 insan ve hayvan tasvirleri sıkça kullanılmıştır. Bunları hükümdar

103 S. Sadi Kucur, “Türkiye Selçukluları Sikkelerinde Unvan, Lâkab ve Künyeler”, Birinci Uluslar
arası Anadolu Para Tarihi ve Numismatik Kongresi, Antalya, 25-28 Şubat 2013, s. 361.
104 Yılmaz İzmirlier, “Anadolu Selçuklu Sikkeleri”, Anadolu’da Paranın Tarihi, ed. Bülent Arı,
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yayınları, Ankara 2011, s. 96.
105 İzmirlier, “Anadolu Selçuklu Sikkeleri”, s. 100.
106 Yıldırım ve Tekin, “Side Müzesi’ndeki Anadolu Selçuklu Dönemi Sikkeleri: II. İzzeddin
Keykavus, IV. Rükneddin Kılıçarslan, II. Alâeddin Keykubad Dönemi”, s. 49.
107 Şevki Nezihi Aykut, Türkiye Selçuklu Sikkeleri I, I. Mesud’dan I. Keykubad’a Kadar (510-
616/1116-1220), İstanbul 2000, s. 133.
108 Teoman ve Teoman, “Malatya’da Basılmış Danişmendli ve Anadolu Selçuklu Sikkeleri”, C. 5, s.
64.
109 İzmirlier, “Anadolu Selçuklu Sikkeleri”, s. 96.
110 Yıldırım ve Tekin, “Side Müzesi’ndeki Anadolu Selçuklu Dönemi Sikkeleri: II. İzzeddin
Keykavus, IV. Rükneddin Kılıçarslan, II. Alâeddin Keykubad Dönemi”, s. 49.
111 Tekin, “Sikke”, C. 37, s. 182.
112 Ahmet Altıntaş, “Selçuklu Türkiyesi’nde Para”, Türkler Ansiklopedisi, C. 7, Yeni Türkiye
Yayınları, Ankara 2014, s. 390.
16