Page 72 - muze

kullanılmıştır. Altın sikke ihtiyacı Bizans ve Venedik sikkeleri ile karşılanmıştır.

Fatih Sultan Mehmed ile Osmanlı’da ilk defa altın sikke basılmaya başlanmıştır. İlk
altın sikkeler Kostantiniyye’de darp edilmiş, ağırlıkları ise 3,5 gram olmuştur. 420

Sultani altını basıldıktan sonra yabancı altın paraların geçmesi yasaklanmamış,
üzerine bir dikdörtgen içinde “sah” işareti konarak kullanımına izin verilmiştir. 421 İlk

Osmanlı altın parasının basıldığı H.883 (12 Ocak 1479) tarihli “darü’d-darbı hasene-i
sultan-i cedid” (yeni sultani altın para darbı darphanesi) belgesine göre, Osmanlılar

1479 tarihinden sonra resmen ikili altın ve gümüş maden rejimine geçmiştir. 422

Ortalama ağırlıkları 3,572 gram olan Osmanlı sultanileri 23 ayar altından kesilmiştir.
Sultanilerin özellikleri 19. yüzyılda gerçekleşen sikke reformuna kadar tüm Osmanlı

sultanları tarafından değiştirilmeden bastırılmıştır. 423

Sultan II. Mehmed’in vefatı üzerine tahta geçen II. Bayezid devrinde 100

dirhemden 420 akçe kesilmiştir. 424 I. Selim tahta çıktığında akçe değerlendirilmiş ve
400 akçe 100 dirhem gümüşe eşit olmuştur. 425

Osmanlı İmparatorluğu’nun en geniş coğrafi alana sahip olduğu dönem Kanuni
Sultan Süleyman Dönemi’dir. 46 yıllık saltanatı boyunca gerek doğuya gerekse

batıya çok sayıda sefer düzenleyerek devletin sınırlarını genişletmiştir. Yaşanan
siyasi ve ekonomik zenginliğe paralel olarak altmış üç şehirde darphane kurularak

altın (Sultani), gümüş (akçe ve dirhem), ve bakır (mangır) sikkeler kesilmiştir. Bu

sayede halkın ve ordunun ihtiyacı karşılanmıştır. 426 Kanuni Sultan Süleyman
döneminde 100 dirhem gümüşten ortalama ağırlığı 0, 78 olan 420 akçe kesilmiştir.

Bu tarihlerdeki altın- gümüş değerine göre 1 sultani 60 akçeye denk tutulmuştur. 427
Kanuni döneminde gümüş sikkelerde bir yenilik olarak ağırlığı 4 gram ve üzerinde

olan “dirhem” adı verilen sikkeler basılmıştır. 428

420 Tekin, Konuşan Paralar (Tarih Boyunca Anadolu Kentleri ve Sikkeleri), s. 252.
421 Kolerkılıç, Osmanlı İmparatorluğunda Para, s. 25.
422 Sahillioğlu, “Osmanlı Para Tarihinde Dünya Para ve Maden Hareketinin Yeri (1300-1750),”
Altının İktidarı İktidarın Altınları (Yapı Kredi Koleksiyonu), s. 120.
423 Damalı, A’dan Z’ye Osmanlı Nümismatik El Kitabı, s. 201.
424 Damalı, Osmanlı Sikkeleri Tarihi, C. 1, s. 319.
425 Öztürk, “Genel Hatlarıyla Osmanlı Para Tarihi”, C. 10, s. 807.
426 Ünalan Özdemir, “Silifke Müzesi’ndeki Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Sikkeleri”, C. 28,
s. 619.
427 Damalı, Osmanlı Sikkeleri Tarihi, C. 2, s. 479.
428 Ünalan Özdemir, “Silifke Müzesi’ndeki Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Sikkeleri”, C. 28,
s. 621.
63